Чарнігаў – горад сучасны. І старажытны
“Чысценька,” – здзівілася я, калі раніцай мы выйшлі з цягніка, памятаючы пра нядаўнія спрэчкі ў інтэрнэце наконт таго, што ўкраінскія гарады адрозніваюцца ад нашых бруднымі вуліцамі.
Смецця не заўважылі, аднак з вакна старэнькай таксоўкі здавалася, што горад затрымаўся ў нейкіх 90-ых. Разбіты асфальт, старыя дамы, блёклыя фарбы. Але вялікая колькасць дрэваў вельмі цешыла, асабліва ўзгадваючы наш горад.
– Дрэвы нікому не перашкаджаюць, – адазваўся таксоўца.
Больш за тое, распрацаваныя, так званыя, зялёныя турыстычныя маршруты па горадзе і ваколіцах. Можна замовіць палёты на паветраным шары ці мотадэльтаплане, сплавы на плыце і рыбалку на Дзясне, тут жа, на гарадскім пляжы, усіх жадаючых чакаюць катамараны, вадалёты, водныя шары. За горадам можна наведаць запаведнікі ды дэндралагічныя паркі. Увогуле сфера адпачынку тут больш прывабная, чым у нас.
Нягледзячы на правінцыйны выгляд, у цэнтры горада нас чакала вялікая колькасць кавярняў, бараў і рэстаранаў з дастаткова прыемнымі для беларуса коштамі. Абслугоўванне на высокім узроўні. Гэта спачатку здзіўляла, а потым прымалася, як добрая сваесаблівасць Чарнігава.
Яшчэ адна асаблівасць – вялікая колькасць кругласуткавых вялікіх прадуктовых крамаў, астатнія ж працуюць да 23 гадзін. На міні-рыначках можна знайсці танную садавіну ці гародніну. Кошты ў два разы меньшыя за нашы.
Можа, заробкі тут меньшыя?
Крама, у якую зайшлі, шукала прадаўцоў і касіраў. Заробак ад 1400 грывен. 1 грыўна=1000 беларускіх рублёў.
Касірка распавяла нам, што заробак гэта сярэдні, ёсць крамы, дзе і больш зарабляюць. Гэта як сярэдняя украінская пенсія, што складае 52% ад мясцовай сярэдняй зарплаты. Сярэдні ж мясцовы заробак – прыкладна 2800. Вось і лічыце.
У Чарнігаве ёсць на што паглядзець. У першую чаргу – гэта, канешне, храмы і манастыры, пабудаваныя пачынаючы з 11 стагоддзя і раскіданыя па ўсім старым горадзе. Тут іх вельмі шмат.
І Пятніцкая царква, якая да болю ў сэрцы нагадвае нашую Каложу, і Барысаглебскі ды Спаскі саборы, што знаходзяцца на так званым Валу, і Ялецкі Успенскі манастыр, ды шмат іншага, паглядзець на што варта. На гэта спатрэбіцца не адзін дзень. Тым больш, праблем з начлегам у гэтым горадзе няма. Тут больш за 10 вялікіх гатэляў, сярод іх два набліжаных да еўрапейскіх стандартаў: гатэльна-турыстычны комплекс “Прыдзяснянскі”, які афіцыйна мае дзве зорачкі, ды “Парк-гатэль Чарнігаў” – сучасны трохзоркавы гатэль бізнэс-класа.
Адзінае, дабірацца да іх дастаткова цяжка – грамадскі транспарт ходзіць дзіўна і непрадказальна. Прыехаў тралейбус без нумара: мясцовыя, хіба ведаючы нейкую таямніцу, пасядалі ў яго ды паехалі, мы вырашылі не рызыкаваць і дачакаліся аўтобуса. Было адчуванне, што ён прыехаў да нас з 60-ых гадоў, а на даху красаваліся балоны з газам.
А што, – так танней, – зазначыла кандуктар.
Пазней мы бачылі нават мапеды з такімі міні-газавымі балончыкамі. А ездзіць вырашылі на таксі, тым больш, кошты дазвалялі. Па горадзе нам выходзіла – 17-25 грывен. Не больш.
А ноччу ва ўсім Чарнігаве адключаюць вулічнае святло, і нікога гэта асабліва не здзіўляе – прызвычаіліся. Эканомія. І гэта з нейкай іншай рэальнасці.
Фота аўтара