Марока: нататкі падарожніка. Частка V (апошняя)
|
Марока: нататкі падарожніка. Частка І Марока: нататкі падарожніка. Частка ІІ |
||
Дзень 11. Пустыня – кедровы лес
Так цікава, што ў час нашай вандроўкі мы прачынаемся амаль што адначасова, нягледзячы на тое, што кладземся то рана, то позна. Вось і ў гэты ранак – першы ў жыцці ранак, калі мы прачнуліся ў Сахары, – усе адначасова ўсталі і пайшлі гуляць па самых сапраўдных дзюнах самай вялікай пясчанай пустыні свету. Яны як раз такія, як я сабе іх і ўяўляла і як паказваюць па тэлевізары – акуратныя вялізныя жоўтыя кучы пяску розных памераў.
align=”” alt=”Марока” >
Так прыемна адчуваць босымі нагамі мяккі пясок, што паглынае нагу па костачку пры кожным кроку. Мы лазілі па жоўтых узгорках уверх і ўніз, а яшчэ не зусім гарачы вецер Сахары пасыпаў нас дажджом малюсенькіх пясчынак.
Мы залезлі на адну з самых высокіх дзюн з тых, што бачылі (потым даведаліся, што вышыня яе аж дзвесце метраў!), нарабілі там фотаздымкаў, налюбаваліся жоўтай бязмежнасцю і караванамі – маленькімі і вялізнымі, што павольна перасякалі пясчанае мора, – і накіраваліся да машын, бо сонца пачало прыпякаць твары і рукі, а пясок – ногі.
Я ішла, паціху ступаючы на мяккі рассыпісты дыван, і чытала ўслых вершы – сабе і Сахары.
Горад Мерзуга, куды мы паехалі далей, аказаўся амаль што вёскай са зноў паўразбуранымі будынкамі і апранутымі ў лахманы людзьмі. Нягледзячы на гэта, нам тут сустрэлася парачка мясцовых крамаў з “Данонам” і сувенірных лавак.
Далей па маршруце ў нас была дарога на поўнач. Тут мы спыніліся на абед у невялікай кавярні ў маленькім паселішчы. Нам, галодным турыстам з усходняй Еўропы, падалі яечні, тажыны і мятную гарбату, а гаваркія мясцовыя “перцы” з давольнай усмешкай прапанавалі нам гашыш. No, merci.
Наступны наш прыпынак – гэта невялікае сіне-зялёнае возера, што знаходзіцца сярод камянёў – вялізных і зусім маленькіх. Дрэваў і нават травы там не было бачна, як, адпаведна, і цяньку, што так важны і патрэбны ў паўдзённую спёку. Нягледзячы на яе, мясцовы рыбак вудзіў на беразе. І бачна, што вудзіў дастаткова даўно і паспяхова, бо яго рыбны ўраджай уражваў. Возера нас затрымала ненадоўга, але хтосьці ўсё роўна паспеў пакупацца, а хтосьці і папраць.
З невялікімі прыпынкамі на дарозе мы прыехалі ў вечар, а пустынныя краявіды змяніліся халмістымі хвойнымі, ліставымі і травянымі.
Да горада Мекнес, што быў наступнай кропкай, мы не даехалі і прыкладна а дзевятай спыніліся ў кедровым запаведніку. Калі сказаць, што горач пустыні тут ужо не адчувалася, то не будзе сказана нічога. Панавала амаль што беларуская вечаровая прахалода, што, здавалася, ужо нават межавала з холадам. Вось прывыклі да цяпла! Як распавёў усюдыісны інтэрнэт, на ноч тут абяцалі дзесяць градусаў. Затое наш нюх радаваў прыемны пах хвоі, сухога лісця і імху.
Дзень 12. Мекнес – Шэфшауэн
Чым жа сённяшні ранак адрозніваецца ад духмяных ранкаў на Лепельшчыне, Расоншчыне, Полаччыне ці Міншчыне? Прыемны пах лесу, ранішняя прахалода, лёгка і свежа дыхаць. А тым адрозніваецца, што мы ў Афрыцы. І гэта – кедровы лес, дзе жывуць малпы і гойсаюць тут па галінах магутных кедраў, быццам гушкаюцца на арэлях.
У гэты няцёплы ранак мы сабраліся і паехалі на сустрэчу з гэтымі мілымі прымацікам, да месца, дзе на мапе пазначана іх найбольш частае з’яўленне.
Прыехалі, палазілі па ранішнім, але ўжо больш цёплым лесе. Прыемна – нічога не скажаш, але малпаў там мы не ўбачылі, хоць іх слядоў было навалам – паўсюль на зямлі ляжалі лупінкі ад арахіса.
Гэтых пацешных жывёлінак мы ўсё ж такі сустрэлі, але трошкі далей па дарозе да Мекнеса. Спыніліся, падыйшлі. Іх там была цэлая вялізная сям’я – старыя маларухомыя, дарослыя і зусім маленькія малпачкі, што спрытна скокалі па зямлі і галінках. Яны штурхалі адна адну, забіралі гарэшкі, каторымі мы іх частавалі. А некаторыя і зусім гублялі страх і цягалі нас за штаны і рукавы. Як людзі, сапраўды. Толькі выглядаюць трошкі па-іншаму.
Мекнес – гэта сярэдні па памерах горад (насельніцтва тут больш за паўтысячы чалавек), што лічыцца адным з чатырох імперскіх гарадоў Марока (разам з Маракешам, Фесам і Рабатам). Я прачытала, што ў гэтым горадзе знаходзіцца адна з самых вялікіх стайняў у свеце – царская стайня Руа, якая можа змяшчаць ажно дванаццаць тысяч коней!
З дарогі ж горад здаваўся даволі звычайным, і ў Мекнесе мы не спыняліся (бо не планавалі), а паехалі далей у накірунку Шэфшаўэна ці сіняга горада – большасць яго сценаў памалявана ў блакітны і сіні колер. Размяшчаецца горад у гарах, не такіх, канечне, высокіх, што мы ўжо праязджалі.
На шляху мы спыніліся ля руінаў антычнага горада Валюбіліса, раней вялікага і магутнага, але потым разбуранага землятрусам. Здалёк, было бачна, тырчалі тысячагадовыя ці нават старэйшыя калоны і рэшткі сценаў базілікі. У сам музей мы не пайшлі, хоць і вагаліся, а проста крыху паглядзелі на яго збоку.
Сіні горад Шэфшаўэн. Ён паўстау перад намі сіне-белым дываном, што накрыў сабой некалькі вялікіх узгоркаў. Тут, напэўна, адна з самых прыгожх медзін з тых, што мы бачылі. Сіне-блакітна-белыя вузкія вулічкі ішлі ўперад і назад, улева і ўправа, уверх і ўніз, змяшчаючы на сабе сумесь з маленькіх дзетак з вялікімі вачыма, турыстаў з фотаапаратамі, гандляроў з сувенірамі і рознакаляровай пліткі з сіневатымі ўзорамі.
Напалову разглядаючы ўсё гэта, а напалову шукаючы месца сабе ў гатэльчыку, лазячы ўверх-уніз па вузенькім Шэфшаўэне, мы рабілі фотаздымкі, дзе-нідзе цікавіліся сувенірамі і вырабамі са скуры, атрымлівалі асалоду ад велічнага выгляду гор, што былі вышэй за самыя высокія мясцовыя будынкі.
Пазней ночыць у горадзе мы перадумалі і вырашылі ад’ехаць трошкі далей і зноўку раскласці свае намёты на якім-небудзь утульным роўным месцы.
Перад ад’ездам мы прыемна прагуляліся па цэнтры горада, дзе пачало ўжо цямнець і запаліліся ўсе агеньчыкі, што былі панавешаны на дрэвы. Нам гэта нагадала Новы год.
Ля мясцовых рэстаранчыкаў круціліся настойлівыя музыкі, якіх хочаш-не хочаш трэба было слухаць. Што ж, дзесьці і не блага ігралі.
У адным з падобных рэстаранчыкаў мы селі павячэраць. Нікуды асабліва не спяшаючыся, дачакаліся сваіх замоваў і атрымалі асалоду ад сваіх мараканскіх супчыкаў, салацікаў і спагецці. Як жа прыемна смакаваць глыток за глытком салодкую мятную гарбату і глядзець на вечаровы выгляд горада з яго жыхарамі, агеньчыкамі і фарбамі!
Сёння быў першы дзень, калі мне стала крыху сумна, бо вандроўка хутка скончыцца.
Дзень 13. Фес
Цёплая спакойная ноч на невялікай палянцы недалёка ад дарогі павольна перайшла ў ранак, а потым і ў дзень. Дзень, калі мы перакладалі рэчы, мылі машыны, каторыя сёння трэба было ўжо вяртаць на стаянку каля фескага аэрапорта. Не хочучы, я адчувала, як мой учарайшы сум трошкі набраў моцы.
Па дарозе ў аэрапорт хацелася спаць, і мы (акрамя, канечне, кіроўцаў) асабліва не змагаліся з гэтым жаданнем. Здалі машыны і на гарадскім аўтобусе паехалі ў Фес, горад, з якога пачыналася нашае афрыканскае падарожжа. Прыемны чарнявы кіроўца аўтобуса нумар шаснаццаць (4 дзірхама) пацікавіўся, адкуль мы тут, і ветліва растлумачыў, як даехаць да медзіны. Пасля трэба было перасесці на дзевятнаццаты. Гэты шчыры і вясёлы чалавек нават выйшаў на вуліцу, каб паказаць нам шлях, пакінуўшы свой аўтобус проста на праезджай частцы, дзе ехаў.
Свой шпацыр па горадзе мы пачалі з пошукаў месца для начлегу. Шукалі не вельмі доўга. Згадзіліся на распісныя канапкі па перыметры мясцовага рэстаранчыка за 60 дзірхамаў на кожнага. Чаму б не правесці апошнюю ноч падарожжа ў Марока сярод круглых сталоў, засланых чырвонымі і фіялетавымі абрусамі, узорыстых вілак і талерак.
Мы доўга хадзілі-блудзілі па вуліцах Феса, дзе хадзілі і блудзілі да нас сотні і тысячы ног – вялікіх і маленькіх. Вуліцы вузкія, а на іх зноў мноства гандляроў, мясцовых і прыезджых людзей, смецця, сувеніраў, вопраткі і ежы. Кажуць, у фескай медзіне ёсць дзесяць тысячаў вуліц без назвы, т.б. арыентавацца там могуць толькі тыя, хто ў горадзе жыве як мінімум год ці нават болей.
Мы гулялі, адставалі, даганялі, пілі сок з трасніка, частаваліся слодычамі, гандляваліся і куплялі. Трэба сказаць, што цэны на скураныя рэчы ў нашым папярэднім горадзе – Шэфшаўэне – былі лепшымі. Хто ведае, мо там клыбае якасць. Затое тут нас завялі паглядзець на месца, дзе фарбуюць скуру: мноства рознакаляровых калодзежаў і спецыфічны пах. Затое прыгожа.
Нас вельмі здзівіла, што медзіна ў Фесе зачыняецца так рана. Ужо каля дзявятай вечара гандляры пачалі паціху складаць тавар і зачыняць вялізныя дзверы сваіх “гандлёвых кропак”.
Набыўшы амаль ўсё, што збіраліся (а некаторыя – нават болей чым), мы накіраваліся да нашай рэстараннай “спальні”, дзе нас чакала апошняя ноч у дзіўнай гарачай краіне.
Дзень 14. Фес – Піза
У той апошні наш мараканскі ранак мы прачнуліся без будзільніка, салодка выспаўшыся ў цэнтры Феса. Асабліва не спяшаючыся, мы сабраліся і пайшлі яшчэ трошкі палазіць па заблытанай медзіне. Аказалася, што і зранку гандляры не вельмі спяшаюцца пачынаць сваю справу. А дзясятай амаль усё было зачынена. Мы яшчэ трошкі пабадзяліся, папілі на развітанне мятнай гарбаты, паснедалі яечняй, купілі яшчэ трошкі апельсінаў і паехалі на таксоўцы да аэрапорта, бо аўтобуса нумар дзевятнаццаць доўга не было. Хто ведае – мо яго кіроўца што-небудзь тлумачыць ці паказвае дарогу іншым турыстам.
Самалёт да Пізы вылецеў з невялікім спазненнем, але прыляцеў у час. Побач сядзеў вельмі гаваркі італьянец і на вельмі хуткай італьянскай мове амаль што ўсю дарогу мне нешта распавядаў. Можа, адно слова з дзесяці я і разумела. З эмацыйных расповедаў я даведалася, что аэрапорт Пізы знаходзіцца ў межах горада (т.б. да яго не трэба доўга ехаць аўтобусам, як, напрыклад, у Марсэлі). Новы знаёмы таксама распавёў, што нягледзячы на тое, што гэта вельмі ўтульны і прыгожы горад, нам варта было б з’ездзіць у Фларэнцыю, што адсюль у максімум гадзіне язды. На ламанай італьянскай я адказала, што мы не маем столькі часу і што наведаем цэнтр Тасканы наступным разам.
Вось і Італія – краіна піцы і макаронаў, гор і мора, калыска Адраджэння. Па прылёце мы так і не знайшлі камеры схову для нашага агульнага багажа – вялікай сумкі, куды мы паскідалі ўсё тое, што не ўлезла ў ручную паклажу. Паехалі гуляць па Пізе з цяжкасцямі. Аўтамат па продажы квіткоў на гарадскія аўтобусы чамусьці не працаваў, і ветлівы кіроўца дазволіў нам даехаць да цэнтра зайцамі.
І вось мы стаім з заплечнікамі і сумкамі ў цэнтры Пізы, стомленыя, галодныя, але задаволеныя і гатовыя рушыць далей у пошуках Пізанскай вежы, доўгачаканай піцы і італьянскага віна. Сто метраў – і калі ласка: адна з найбольш вядомых славутасцей перад вачыма. Нахіленая на тры з паловай градусы, самая сапраўдная Пізанская вежа сустракала нас ва ўжо вечаровых агнях. Скінуўшы рэчы на траве, мы пайшлі замаўляць піцу ў першым рэстаранчыку, што трапіўся на вочы, і набываць віно ў першай краме, што знайшлі.
Сёння быў адзін з найбольш цёплых і шчырых вечароў, з тых, што я пражывала. Мы сядзелі ў коле на траве акурат каля Пізанскай вежы на дыванках, частаваліся смачнай піцай, пілі віно, размаўлялі. Кожны са шчаслівых падарожнікаў расказаў пра свае уражанні, пачуцці і думкі наконт нашай афрыканскай вандроўкі. Як прыемна дыхаць лёгкім італьянскім паветрам, чуць галасы сяброў і чарговы раз у сэрцы адчуваць шчасце.
Да аэрапорта мы дабіраліся пешшу. Аэрапорт у Пізе зачыняецца на ноч да чацвёртай раніцы, так што да гэтага часу трэба было пачакаць. Хтосьці ў паўсонні сядзеў на крэслах пад зачыненымі дзвярыма, а хтосьці размяціўся ў спальніку на мяккай траве пад кустом. Калі доўгачаканыя чатыры гадзіны наступілі, мы ўсе забраліся на другі паверх аэрапорта і салодка там паснулі акурат да восьмай, калі да самалёта заставалася гадзіны дзве.
Дзень 15. Піза – Варшава – Беласток – Гародня
Наша падарожжа амаль што падыйшло за завяршэння. Італьянская кава, сувеніры, кантроль, пасадка ў самалёт, узлёт і прызямленне. У Варшаве па нас прыехаў белы бусік, папярэдне замоўлены сябрамі. Ён падвез мяне да Старога Горада, а астатніх – аж да Брэста. Шкада, што вандроўка скончылася, што трэба ўжо развітвацца, але што зробіш. Не цаніліся б так гэтыя прыемныя часіны адпачынку і падарожжаў, калі б былі частымі. Мы абняліся і паабяцалі не губляцца.
Поўная уражанняў і светлых пачуццяў, я пайшла ў бок цэнтра Варшавы, дзе ў хуткім часе ад’язджаў мой аўтобус да Беластока. Напярэдадні Вялікадня ў сталіцы Польшчы працаваў святочны базар, дзе прадаваліся разнастайныя слодычы, каўбасы і каўбаскі, сувеніры са шкла, воўны, дрэва і многае іншае. Гэты базар амаль не стаў прычынай майго спазнення на аўтобус. Але не, за хвіліны дзве да адпраўлення я заляцела ў доўгі і салон і паказала квіток. Перасадка ў Беластоку падалася доўгай, бо я не трапіла ў “Бедронку”, дзе хацела набыць тое-сёе. Перад святам у Польшчы ўсе крамы зачыненыя. Што ж, затое грошы засталіся цэлымі.
Пасля нядоўгага прыпынку на мяжы спрытная маршрутоўка завезла мяне дамоў. Я ішла па ўжо начной Гародні і ўсміхалася. Я нядаўна зразумела, што сябры і падарожжы вельмі важныя для чалавечага жыцця, бо даюць шчасце. У гэтыя два тыдні я была шчаслівая.
Вясна’ 2014