Школа НЕбяспекі. Праз паўтара месяца вучні вяртаюцца ў Рацічскую школу
“Дзеці трохі стаміліся ездзіць на вучобу ў іншы населены пункт і хацелі б вярнуцца ў сваю школу, праўда, спачатку паслухаем спецыялістаў. Мы павінны быць упэўнены, што школьнікам нічога не пагражае”, – кажа маці другакласніц Іна Дзьячкова. Яе дачка, як і ўсе 180 вучняў Рацічскай школы, кожны дзень на аўтобусе адпраўляецца ў суседні пасёлак Сапоцкін. Там для “прыезджых” стварылі ўсе ўмовы, але родная школа, прызнаюцца многія бацькі, усё-такі лепш і зручней. 11 лютага бацькі ўспамінаюць з неахвотай. Усё ж такі занадта моцна перажывалі за здароўе і лёс сваіх дзяцей. Таму ад бацькоўскага сходу чакалі адказаў на галоўнае пытанне: “Што гэта было?”
Калі казаць коратка – папярэдняй прычынай рэзкага пагаршэння самаадчування стала атручванне дзяцей чадным газам. Здарылася гэта з-за цэлага комплексу прычын, збегу адразу некалькіх фактараў. “Першымі ў бальніцу сталі паступаць маленькія дзеці, старэйшыя школьнікі за медыцынскай дапамогай звярнуліся пазней. Працавалі супрацоўнікі дзіцячай абласной клінічнай бальніцы выразна і хутка. Аператыўна былі ўзятыя ўсе неабходныя аналізы – крыві, мачы і іншыя”, – адзначыла першы намеснік начальніка ўпраўлення аховы здароўя Гродзенскага аблвыканкама Наталля Антановіч. Яна падкрэсліла, што стан дзяцей ужо ў першы дзень паляпшаўся літаральна на вачах. Верагоднасць харчовага атручвання, паводле слоў спецыяліста, была адхілена практычна адразу. “Па клініцы бачылі, што рэчыва, якое б яно ні было, паступіла ў арганізм хутка і таксама хутка з яго выходзіла. Як правіла, гэта сведчыць аб інгаляцыйным шляху яго паступлення”, – патлумачыла яна бацькам.
Медыкамі разглядаліся розныя версіі, шпіталізацыя спатрэбілася таму, што адразу не атрымалася ўсталяваць дакладны дыягназ. З мэтай назірання шпіталізавалі 42 чалавекі. На наступны дзень амаль усе з іх былі адпушчаныя дадому. У крыві дзяцей не было выяўлена ніякіх таксічных рэчываў. Пасля былі атрыманы вынікі лабараторных даследаванняў, што і пацвердзілі здагадкі аб інгаляцыйным шляху паступлення рэчывы.
“У крыві ў шэрагу дзяцей было выяўлена нязначнае перавышэнне карбаксігемаглабіну – гэта прадукт далучэння вокісу вугляроду да гемаглабіну, які выклікае кіслароднае галаданне”, – падкрэсліла Наталля Антановіч. Прычым, калі ў здаровага чалавека ўтрыманне яго ў крыві не перавышае 1,5-4%, то ў 29 з 42 вучняў Рацічскай школы гэты паказчык склаў ад 4,1% да 8%. Парог атручвання, адзначылі спецыялісты – ад 10% і вышэй. Утрыманне рэчыва нязначнае, але яго хапіла, каб дзецям стала дрэнна. Пацвердзілі перавышэнне мінімальнай канцэнтрацыі чаднага газу ў паветры і даследаванні, праведзеныя спецыялістамі санэпідслужбы. Праўда, перавышэнне максімальна дапушчальнага парога зафіксавана не было.
“Атручванне ўгарным газам – папярэдняя версія. Расследаванне яшчэ працягваецца. Былі праведзены ўсе магчымыя замеры, ўзятыя пробы ўсіх магчымых асяродкаў. Прызначана больш за 80 экспертыз, шэраг заключэнняў ужо атрыманы. Праведзены замеры на наяўнасць усіх вядомых атрутных рэчываў: ніякіх слядоў выяўлена не было. Таму і былі адхілены версіі, што дзеці пацярпелі ў выніку выкарыстання якіх-небудзь хімічных рэчываў у школе альбо ваколіцах”, – адзначыў начальнік следчага ўпраўлення УСК па Гродзенскай вобласці Андрэй Яўлаш. Немагчымымі прызнаны версіі радыяцыяцыйнага ці іншага апраменьвання ад ваеннай тэхнікі. Хоць і гэты напрамак таксама было ўсебакова вывучаны, растлумачылі спецыялісты, адказваючы на пытанні бацькоў.
“Заключэнне экспертызы кажа пра тое, што ў большасці дзяцей у крыві знойдзеныя рэшткавыя прадукты гарэння, якія сведчаць аб лёгкай форме інтаксікацыі ўгарным газам”, – растлумачыў Андрэй Яўлаш.
Слабы вецер прыбіваў дым да школы. З-за рэзкага пахаладання і выпадзення снегу газ, як у калодзежы, сабраўся каля сцяны навучальнай установы. Калі першым дзецям стала дрэнна, адкрылі акно, чым толькі пагоршылі сітуацыю – вялікая колькасць аднага газу патрапіла ў памяшканне. Большасць пацярпелых – менавіта тыя дзеці, што стаялі каля акна. На карысць гэтай версіі сведчыць і тое, што часціцы прадуктаў гарэння былі пазней выяўлены на адзенні школьнікаў, а таксама на падваконнях і шыбах.
“Хто ж вінаваты?”, – Цікавіўся бацька пяцікласніка Івана Мацюка. “Наша задача як следства вызначыць, у чым была памылка пры праектаванні кацельні, вентыляцыі, катла, і зрабіць так, каб у далейшым, нават пры самых неспрыяльных умовах, гэта не паўтарылася”, – адказаў Андрэй Яўлаш. Калі будуць гатовыя вынікі ўсіх экспертыз, тады і будуць зробленыя пэўныя высновы. Прадстаўнік УСК паабяцаў, што аб абставінах рэзананснага справы ўсіх зацікаўленых будуць інфармаваць дадаткова. “Чаму ж не стала дрэнна дарослым?”, – Пацікавіліся бацькі з залы. Аказваецца, дарослыя, педагогі, якія знаходзіліся на лінейцы, таксама адчулі сябе не вельмі добра. Аднак галаўны боль і павышаны ціск многія з іх паспяшаліся спісаць на стрэс.
“Мы можам быць упэўненыя ў бяспецы дзяцей?”, – Не аднойчы прагучала пытанне. Спецыялісты запэўнілі прысутных, што здароўю дзяцей нічога не пагражае.
Вінаватыя ў здарэнні пасля заканчэння расследавання будуць пакараныя. Пры выкананні ўсіх нормаў працы кацельні, у тым ліку па выкарыстанні прадугледжаных праектам відаў паліва, а таксама пры выкананні норм праветрання памяшканняў паўтор сітуацыі выключаны.
“Спецыялістамі цэнтра гігіены і эпідэміялогіі неаднаразова правераны ўсе памяшканні школы. Канцэнтрацыя ў паветры аксіду вугляроду, аксіду азоту, аміяку, фармальдэгіду і іншых хімічных рэчываў не перавышае дапушчальных паказчыкаў, вынікі ўсіх даследаванняў адпавядаюць норме. Таму даем дазвол на аднаўленне працы школы”, – адзначыў галоўны ўрач Гродзенскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Мікалай Кендыш.
Скончыўся сход вырашэннем бытавых пытанняў. Хтосьці пытаўся, калі вернуць узятую на экспертызу школьную форму, іншыя задавалі пытанні аб аздараўленні дзяцей. Форму паабяцалі вярнуць бліжэйшым часам. Па заяўках бацькоў частку дзяцей накіруюць у дзіцячыя здраўніцы рэгіёну.
Дарэчы, бацькі выступалі не толькі з пытаннямі, але і з просьбамі ўзнагародзіць тых, хто быў датычны да выратаванні дзяцей. Цёплыя словы прагучалі ў адрас медыкаў і псіхолагаў, чыю працу бацькі ацэньваюць як верх прафесіяналізму.
“З 28 сакавіка школа пачынае працу ў звычайным рэжыме. Небяспекі і пагрозы здароўю дзяцей няма”, – адзначыў начальнік упраўлення адукацыі Гродзенскага аблвыканкама Аляксандр Сангін. Як стала вядома, жадаючым прапаноўвалі перавод у іншую школу, аднак ніводнай адмовы працягнуць навучанне ў Рацічскай школе не з’явілася.
Фота і відэа Леаніда Шчаглова