Віртуальнае становішча літаратурнай сучаснасці
Хаця сама дзеля эканоміі шукала патрэбных мне аўтараў у сеціве. Дык што мы маем з кніжнай прадукцыяй у нашых гродзенскіх крамах? Вось і вырашыла зрабіць «літаратурны» рэйд. А каб не рабіць рэкламы ці антырэкламы кнігарням, не буду выкарыстоўваць іх назвы пры аналізе.
Амаль у кожнай краме ёсць паліцы са зборамі твораў беларускіх класікаў. Заўважыла тое, што ўсюды стаяць томікі твораў Максіма Танка. А вось набыць сучасную літаратуру – праблема. Знайшліся паэты-сучаснікі ў зацюканых васімагадовай даўнасцю кніжках, пад назваю «Дэбют». Прываблівае апісанне? Наўрад ці. Ёсць у невялікай колькасці сучасная проза, у якой дамінуе гістарычны накірунак. Убачыла сучасных паэтаў Н. Гальпяровіча, А. Камоцкага, В. Куставу. З дзіцячай чытаначкай справы падобныя, але знайсці ўрокі роднага слова ці казкі можна. Шмат рускамоўных кніг. Паўсюдна ляжаць фаліянты па беларусазнаўству. У горадзе існуе маленькі букіністычны аддзел.
Падыходжу да прадаўца-кансультанта:
– Бачу, нарэшце, у вашай краме кнігі сучаснікаў беларускай літаратуры. Але ж выбар невялікі. Вы замаўляеце беларускія кнігі толькі ў дзяржаўных выдавецтвах?
– Так, толькі ў дзяржаўных. Напрыклад, кнігі сучасных пісьменнікаў замаўляем у выдавецтве «Мастацкая літаратура».
– Наогул, ёсць попыт на беларускую кніжную прадукцыю?
– Канешне, шмат людзей прыходзіць і цікавіцца беларускімі навінкамі.
Вядома, дзе-нідзе яшчэ можна знайсці і народных паэтаў Ніла Гілевіча і Рыгора Барадуліна. А беларускіх маладых майстроў слова цяжка адшукаць.
Толькі заходзіш у краму і адразу трапляеш на «жаночую тэрыторыю» (жан. раманы і дэтэктывы).
Часткова праблема «недахопу» беларускай сучаснай літаратуры ў тым, што крамы заказваюць кнігі толькі ў дзяржаўных выдавецтвах, хаця большасць нашых сучаснікаў выдаецца ў недзяржаўных установах невялікімі накладамі…
З другога боку: на паліцах крамаў няма мастацка-літаратурных часопісаў. І нарэшце трэці бок трохкутавай праблемы: у горадзе адсутнічае добры букініст, хаця старых кніг у людзей дастаткова, а пакупнік знайшоўся б!
Асобнае пытанне – дзе сапраўдныя беларускія дзіцячыя кніжкі?
Таму мы і не ведаем, хто такі А .Хадановіч, У. Арлоў, В. Бурлак, В. Жыбуль, Л. Дранько-Майсюк, П. Васючэнка, Э. Акулін, В. Трэнас, У. Някляеў і іншыя таленавітыя пісьменнікі і паэты, якія часта выступаюць на літаратурных вечарынах і імпрэзах па Беларусі. Мінулы год быў названы годам Анатоля Сыса (зорка паэзіі) – у 2009 яму б споўнілася 50 год, але Сыс не дажыў да юбілею.
На радасць аматараў літаратуры ў студзені з’явіўся новы мастацка-літаратурны часопіс «Верасень».
Мае прапановы для чытання:
Анатоль Сыс «Alaiza» Вера Бурлак і Вiктар Жыбуль «Забі ў сабе Сакрата!»
Зміцер Вішнёў «Фараон у заапарку»
Уладзімер Арлоў «Таямнiцы полацкай гiсторыi»
Адам Глёбус «Літары»
Сяргей Законнікаў «Першы пацалунак»
Леанід Дранько-Майсюк «Цацачная крама»
Пятро Васючэнка «Жылі-былі паны Кубліцкі ды Заблоцкі»
Эдуард Акулін «Вітражы»
Рыгор Барадулін «Ксты»
Беларуская літаратура знаходзіцца на новым этапе свайго развіцця. Аб гэтым сведчыць і правядзенне літаратурных вечарын, і неардынарнасць беларускага мастацкага слова. Пазнаёміцца з літаратурнай сучаснасцю ў гродзенскіх кнігарнях нялёгка, хаця знайсці беларускіх аўтараў можна на віртуальных старонках. Але не ў кожнага ёсць такая магчымасць ды і хочацца мець асабістую кнігу.