Бежанец з Украіны: П’яны беларус спрабаваў пабіць мяне, пачуўшы ўкраінскую мову
Нашаму герою 20 гадоў, ён нарадзіўся і жыў у Адэсе, у маі 2014 года разам з сям’ей перабраўся ў Беларусь. З этычных прычын і па просьбе суразмоўцы мы не называем яго імя.
– Чаму вы ўсёй сям’ёй вырашылі з’ехаць з Украіны?
– Калі вясной 2014 года пачаліся сур’ёзныя баявыя дзеянні на усходзе Украіны, а потым адбыліся яшчэ сутыкненні ў Адэсе 2 мая, нашая сям’я моцна спужалася. Увогуле, баяліся стварэння Адэскай рэспублікі, накшталт “ДНР”.
– Для цябе непрымальныя ідэі сепаратызму ва Украіне?
– Я заўсёды быў апалітычны, нават падчас Майдану, а вось калі пачаліся махінацыі з Крымам і баявыя дзеянні на ўсходзе, дык тады не толькі ў мяне і ва ўсёй маёй сям’е, але і ў большасці грамадзян Украіны погляды змяніліся з нейтральных на нацыянальныя. Я нават пачаў па-украінску размаўляць, дома з блізкімі і на вуліцы.
– Чаму ўсё ж такі вырашылі з’ехаць з Украіны? Вы ж не ў Луганску жылі, а ў Адэсе, там, здаецца, больш спакойна.
– Прычын шмат, але мы вельмі баяліся вайны, якая можа прыйсці ў любы момант. Маці за мяне і брата хвалявалася, за некалькі дзён пасля адэскага сутыкнення 2 мая мы ўзялі самае неабходнае і вырашылі паехаць у Беларусь. Бацькі ў мяне няма, пасля яго смерці ў маці нервы сталі вельмі слабыя, таму я і мой старэйшы брат яе паслухаліся. Даглядзець за кватэрэй папрасілі сваякоў.
Адэскае сутыкненне не тое каб вельмі моцна спужала, проста насцярожыла. Тым больш былі чуткі пра магчымую хуткую мабілізацыю, таму маці ўзяла ўсё што адкладвала палову жыцця, мяне і старэйшага брата і пераехала.
– Твая маці спужалася, што цябе або брата могуць у хуткім часе мабілізаваць у зону АТА (Антытэрарыстычнай аперацыі)?
– Мне на той момант было 19 гадоў, мяне не павінны былі б мабілізаваць. А вось брата, якому 25 і ён не служыў раней, маглі б. Маці часта плакала па начах, вечна абмяркоўвала з намі, што рабіць, калі мабілізацыя або акупацыя адбудзецца, а потым проста з’ехалі. Мы ў маці адныя засталіся, татка наш памёр, а бацькі яе ўвогуле вельмі даўно адыйшлі, таму вельмі хвалюецца за нас.
– Якім чынам удалося выехаць з Украіны?
– Маем машыну, на нумарах украінскіх і тут ездзім, правялі нас – чалавек адзін дапамог. Па прыезде звярнуліся ў “Чырвоны крыж” і нашае консульства, каб афіцыйны дапамаглі зарэгістравацца.
– Апішы больш падрабязна пераезд?
– Ехалі на машыне проста вельмі доўга, што тут апісваць? Нейкія рэчы хачу пакінуць пры сабе.
– Як табе ў Беларусі жывецца? Як цябе прынялі?
– Добра тут, не трэба хвалявацца. Прымалі нас звычайна, без нейкіх адметнасцяў. “Чырвоны крыж” аказаў дапамогу чамусьці толькі на словах, пакуль консульства нашай Украіны не выйшла з “крыжом” на сувязь. Мы мелі асабістыя накапленні, не з пустымі рукамі ехалі. Тут, на месцы, вырашылі пытанні з жытлом і працай.
– “Чырвоны крыж” дапамог тваёй сям’і з жытлом?
– Супакойся, якое жытло? Які “Чырвоны крыж”? Маці да пераезду працавала і збірала грошы, мела накапленні, брат у мяне “айцішнікам” працаваў каля двух год. Зараз у Гродне здымаем двухпакаёвую кватэру на Я. Купалы. Маці зараз у краме працуе, яе ўзялі гандляркай. А брат ізноў “айцішнікам” праз інтэрнэт на розныя фірмы, так што грошы на існаванне маем. Брат у асноўным цягне ўсю сям’ю.
– А ты не ўладкоўваўся на працу?
– Я на радзіме толькі атрымаў дыплом сярэдня-тэхнічны, хацеў ісці працягваць адукацыю ў ВНУ, але ў канцы мая мы ж адтуль рванулі. Паступіў тут у ВНУ, праўда, на зусім іншую спецыяльнасць, не на тую, аб якой марыў, ды і на платнае яшчэ. Год адвучыўся ўжо.
– Як да цябе ставяцца твае аднагодкі і аднакурснікі? Не было праяваў агрэсіі?
– Спачатку цяжка было ўліцца ў калектыў, бо тут у вас шмат каналаў прарасійскіх альбо рэальна рускіх. А людзі іх глядзяць і вераць усяму. Многія аднакурснікі і аднагрупнікі вельмі насцярожана спачатку ставіліся да мяне, калі даведаліся, адкуль я. Некаторыя проста стараліся не заўважаць мяне, але потым неяк прыцёрліся. Бывала, хацелі навязаць мне мянушкі “Правасек”, “Бендэра”, нават “Парашэнкай” называлі. Спачатку вельмі крыўдна было, нават ледзь не пабіўся з адным хлопцам з-за гэтага, але потым стараўся тлумачыць, што ў нас усё не так, як паказваюць па тэлевізару.
– То бок ты зараз знайшоў спосабы пазбягаць падобных канфліктаў?
– Напэўна, я нават і не спрабаваў іх шукаць, але некаторыя людзі ўсё ж такі шарахаюцца, даведаўшыся, адкуль я. Час ад часу хаджу ў начныя клубы вашага горада, знаёмлюся там з дзяўчынамі, дык бывае, калі кажу, адкуль я, то адразу разварочваюцца і сыходзяць, альбо пачынаюць распытваць ці праўда, што там дзяцей рускіх ядуць, ці я за “ДНР” і г.д. Адноўчы ў краме нейкі п’яны гопнік спрабаваў мяне нават пабіць, трохі зачапіў мяне, але ахова хутка падляцела і яго выцягнулі.
– А за што ён хацеў цябе пабіць?
– Я размаўляў па тэлефоне з братам па-украінску. Хлопец у краме быў вельмі п’яны, пачуў украінскую мову, палез да мяне ў разборкі, нібыта я фашыст украінскі, і панеслася. А сябры яго стаялі побач і смяяліся. Дзякуй хоць ахове.
– А ты зараз часта размаўляеш на роднай мове?
– Толькі з сям’ей, альбо праз інтэрнэт з сябрамі, якія засталіся ва Украіне. А тут больш няма з кім. Я быў вельмі здзіўлены пачуць ад цябе першую ж фразу “Вібачтэ, будь ласко” падчас нашага знаёмства. Хоць твая украінская гучыць больш-менш правільна, але па акцэнту адразу зразумеў, што ты не з Украіны.
– Усю нашую размову я гавару па-беларуску, а ты па-украінску, табе было ўсё добра зразумела?
– Так, амаль усё, трошкі марудней – і ўвогуле будзе супер. А вось сам я не ўмею па-беларуску нічога сказаць, акрамя “Дзякуй”. Але, што дзіўна, у вашай краіне амаль ніхто не ведае беларускай мовы.
– Можа, захочаш вывучыць яшчэ і беларускую мову ў дадатак?
– Не, яна мне не спатрэбіцца, дзякуй, канешне, але спадзяюся, што гэты “замес” на ўсходзе хутка скончыцца і я паеду назад, да сябе. У вас тут добра, а дома ўсё ж лепей.