Топ-5 гістарычных аб’ектаў Гродна, якія лёгка аднавіць
Цяжка знайсці сярод краязнаўцаў-гісторыкаў і проста неабыякавых да лёсу Гродна гараджан, чалавека, які не марыў бы пра адраджэнне Фары Вітаўта. Нават некаторыя з тых для каго Гродна не горад каралёў, а проста малацікавае асяроддзе пражывання, нешта чулі пра Фару. Сапраўды, многія спадзяюцца, што храм рана ці позна адбудуюць, але здарыцца гэта, вядома, не заўтра.
Варта таксама ўлічваць, што рэалізацыя гэтага праекта запатрабуе сапраўды немалых рэсурсаў. Аднак ёсць досыць вялікая колькасць іншых згубленых, але цікавых збудаванняў, для аднаўлення якіх больш значным, чым наяўнасць велізарных фінансавых сродкаў,
з’яўляецца жаданне іх аднавіць.
Блогер asnoru склаў свой уласны топ-5 аб’ектаў, аднаўленне якіх не ляжа непасільным цяжарам на плечы гарадскога бюджэту і ў той жа час зробіць горад больш прыгожым, а, што не менш важна, гарадскую прастору – больш гістарычнай. Гэта зусім не перашкодзіць падтрымцы брэнда “каралеўскі горад”.
Блогер не стаў ранжыраваць аб’екты па значнасці, аднак расставіў іх па ўзрастанні меркаванага фінансавага кошту аднаўлення. Такім чынам, на першым месцы апынуўся, верагодна, самы ня патрабавальны да камунальнага бюджэта аб’ект, а на пятым – самы дарагі.
Нумар 5. Капліца Новага замка
align=”” alt=”Каплица Нового замка” width=”725″ height=”456″ >
З’яўлялася часткай комплексу каралеўскага палаца, была злучаная з авальнай залай пераходам. Падчас соймаў Рэчы Паспалітай, якія праходзілі ў палацы, у ёй маліліся прысутныя на пасяджэнні каралі – гэта было часткай соймавага цырыманіялу. Верагодна, герой ЗША, Польшчы, Літвы і Беларусі – Тадэвуш Касцюшка, таксама наведваў капліцу падчас нацыянальна-вызваленчага паўстання. Цяпер на месцы капліцы невялікі сад.
Па інфармацыі гісторыка Мечыслава Супрона падмуркі капліцы маюць добрую захаванасць. Аб’ект невялікага памеру і нават з улікам аднаўлення досыць багатага вонкавага дэкору і інтэр’еру, не абыдзецца гораду ў вялікую суму. Адноўленая капліца будзе добра праглядацца з самых папулярных кропак агляду Гродна. І ўпрыгожыць горад нават трохі больш, чым надпіс Керамін.
Нумар 4. Званіца брыгіцкага касцёла
Магутная званіца касцёла сясцёр брыгітак нездарма столькі разоў трапляла ў аб’ектывы фатографаў. Дастаткова паглядзець на іх здымкі, каб зразумець, якой важны штрых уносіла гэтая вежа ў панараму вуліцы Брыгіцкай, цяперашняй Карла Маркса.
Манументальная і стрыманая ў дэкоры званіца выдатна спалучалася з невялікімі вежкамі брыгіцкага касцёла, так і просіцца ў кадр тагачасных фота майстроў. Падмурак вежы захаваўся. Аб’ект мае аскетычны дэкор, не вельмі вялікі па памерах і не патрабуе асаблівай працы з інтэр’ерам, таму наўрад ці ударыць сваім коштам па гарадскому бюджэту.
Нумар 3. Нёманская брама
Бачная на вядомай гравюры аўтарства Цюндта. Перыядычна ўзнікаюць прапановы аб пабудове пешаходнага моста праз Нёман, якраз у тым месцы, дзе ён размяшчаўся ў XVI стагоддзі. Гэта добрая ідэя, але відавочна, што мост не павінен перашкаджаць суднаходству.
Незалежна ад таго адновяць мост ці не, саму вежу-браму варта было б аднавіць, бо яна выдатна ўпрыгожыць панараму старога горада, ды да таго ж не запатрабуе на сваё аднаўленне вялікіх грошай.
Нумар 2. Вежа жаночага бернардынскага кляштара
Як вядома, сам жаночы бернардзінскі кляштар не быў адноўлены, а на яго месцы, у 1984 годзе, узвялі драмтэатр. Гэта, зразумела, значна ўскладняе планаванне яго ўзнаўлення. Не гледзячы на гэта, можна было б адбудаваць невялікую вежу, якая прымыкала калісьці да сцен манастыра, і на ёй ўсталяваць дошку ў памяць пра храм. Планы па стварэнні нейкага памятнага знака, які стаў бы данінай павагі згубленаму храму, ужо агучваліся раней, а на месцы Фары Вітаўта, не гледзячы на глабальнае нявер’е ў магчымасць гэтай падзеі, такі знак нават быў усталяваны. Аднак манумент на месцы Фары мае сумнеўную мастацкую каштоўнасць і, думаецца, аднаўленне вежы бернардынскага манастыра будзе лепшым варыянтам ўшанавання яго памяці, чым яшчэ адна грубаватая, малацікавая, канструкцыя. Цана, само сабой, вельмі нязначная.
Нумар 1. Галоўны гарадскі калодзеж
And the winner is… Галоўны гарадскі калодзеж існаваў на рынкавай плошчы, непадалёк ад ратушы. У 1541 году каралева Бона дала даручэнне прывесці яго ў парадак.
У наш час паміж скверам на месцы Фары Вітаўта і Фарным касцёлам маюцца клумбы, лавачкі і нават, не зразумела навошта, сонечны гадзіннік. Можна сказаць, што гэта цалкам нядрэннае рашэнне для цэнтральнага парку аграгарадка, але не для галоўнай плошчы горада з больш чым 800-гадовай гісторыяй. Чаму б не аднавіць калодзеж і ня ўпрыгожыць яго цытатай каралевы Боны аб ім жа? У рэшце рэшт, Гродна ж каралеўскі горад, ці не так? Хай наведванне цэнтра больш нагадвае аб каролях і каралевах, чым пра Карла Маркса.
Ці трэба казаць, што аднаўленне калодзежа – ужо зусім малазатратныя, па мерках горада, мерапрыемства. Было б жаданне.