«Тры шкуры» беларускіх будаўнікоў на карысць прэзідэнта
Калі сярод нашых чытачоў (гледачоў, слухачоў, карыстальнікаў) ёсць па-сапраўднаму цікаўныя людзі, яны павінны былі заўважыць, як кідаўся паміж рознымі ідэямі і наў-хаў грамадскага жыцця прэзідэнт. Увесь перыяд «вясна-лета» яго паводзіны ў інфармацыйным сэнсе можна ацаніць як дыягназ: «Я нічога не разумею, што ў вас тут робіцца, але меры прымаю» …
Адным з такіх імгненных выпадаў можна назваць чэрвеньскае выказванне А. Лукашэнкі, што з людзей, якія з’язджаюць на заробкі за мяжу, будуць «здымаць тры шкуры» . У прыватнасці, што дзяржава не зацікаўлена ў неарганізаваным выездзе за мяжу беларускіх будаўнікоў. Пры гэтым прапаноўваўся шэраг мераў па яго (выязду) прадухіленні. Звяртаючыся да прадстаўнікоў ураду, Лукашэнка сказаў: «Неадкладна выконвайце, з другога паўгоддзя!».
І вось паўстала другое паўгоддзе!
Паўгоддзе па барацьбе з айчыннымі будаўнікамі паўстала разам з тым, што асабіста я вырашыла зрабіць рамонт у сваёй куханьцы, па-журналісцкіх фрывольнай і легкадумнай. На працягу апошніх тыдняў прыйшлося не толькі мець шчыльныя зносіны з майстрамі (малярамі, укладчыкі пліткі і нацяжных столяў), але яшчэ і «ўваходзіць» ў іх становішча.
«Уваходжанне» выглядала, хутчэй, як кампраміс: яны мне не павышаюць кошты, не зважаючы на тое, як хутка расце курс даляра… Затое я ў іх пытаюся, пра што хачу. Праўда, прыйшлося прынесці клятву заказчыка – не называць прозвішчаў. Цывілізаваныя людзі назвалі б гэта – «дыялог».
Слова прэзідэнту: «Мы павінны гэтым«лятунам » сказаць: ты паехаў неарганізавана зарабляць у іншай дзяржаве, і ў краіну грошаў не прыносіш. Едзь. Але, першае: камунальныя паслугі стоадсоткава сям’я аплачвае. Медыцынскае забеспячэнне тваё асабістае, а сям’ю, дзяцей мы не чапаем, стоадсоткава аплачваеш ». (Спіч на будаўніцтве мікрараёна N5 пасёлка «Усходні» у Мінску, « Інтэрфакс »).
Слова Андрэю Ш., майстру па ўсталяванню вокнаў у маёй кухні: «Блін, я дзяржаве не дапамагаю?! Я за ўсё тут плачу: за дзіцячы садок, за пломбы ў зубах, за сукенку для жонкі. Я тут гэта купляю. І ва ўсё гэта барахло уключаны падаткі. Дазвольце заўважыць, я былы эканаміст, ведаю, з чаго складаецца кошт. Няма ў свеце такіх коштаў на непрыдатныя тавары, як у РБ … Я за ўсё плачу. І мне прасцей і лягчэй зарабіць грошы за мяжой і заплаціць тут. Чым х … смактаць і бясплатна абслугоўвацца ў тупога доктара ў мясцовай паліклініцы ».
Лукашэнка А. (які, гарантую, не ведае, што кажуць пра гэта гродзенскія спецыялісты): «Ты сацыяльную нагрузку не нясеш, дзяржаве не дапамагаеш. Так давай за камуналку і медзабеспячэнне заплаці. Тады ён тысячу разоў падумае: ехаць ці не ехаць. Плаці тут». (Інтэрфакс).
Алег В., укладчык пліткі, вельмі ўражаны такім настроем кіраўніка дзяржавы: «Мяне тут бясплатна лечаць? Тут бясплатна вучаць маіх дзяцей? Паслаў бы я гэтых «гарантаў». Лепш я паеду ў Расію, зараблю свае 2 тысячы даляраў, я добры спецыяліст. На 600 даляраў у Яраслаўлі пражыву, а паўтары тысячы сюды перапраўлю. Гэтага хопіць і накарміць дзяцей, і жонцы прахарчавацца. У мяне дзеці яшчэ маленькія, пра ВНУ мы не думаем. Ваш заказ, спадарыня журналістка, апошні. Не магу я гэтага больш трываць, не магу».
З гэтага віртуальнага «дыялогу», які адбыўся, з аднаго боку – у тэлевізары, з іншага – у маёй хаце, зразумела: спецыялісты-будаўнікі і галоўны спецыяліст па піяру свайго сацыяльнага курсу знаходзяцца па розныя бакі барыкад.
Пра што кажа (маўчыць) статыстыка
Па апошніх дадзеных Белстату, за красавік 2011 года будаўнічая галіна страціла свае лідарскія пазіцыі ў топе самых высокіх заробкаў, піша рэсурс mojazarplata.by. З сярэднім заробкам 1900838 рублёў яна знаходзілася на трэцім месцы сярод усіх галін. У пераліку па курсе Нацбанка на 7 ліпеня 2011 года, гэта – 383 даляры ЗША. У аб’явах аб вакансіях, размешчаных у Інтэрнэце, зараз прапануюцца заробкі ад 1200000 да 4000000 рублёў (242 – 805 даляраў ЗША). Здавалася б, усё як заўсёды …
Між тым, яшчэ год таму, у траўні 2010 года, па дадзеных Белстату, будаўніцтва ў Беларусі лідыравала сярод усіх галін прамысловасці па памеры сярэдняга заробку: ён складаў 1.565.381 рубель (519 даляраў па сярэднім курсе даляра ў траўні 2010 года). На сайтах, якія прапануюць працу будаўнікам, не былі рэдкасцю і больш прывабныя фінансавыя прапановы: некаторыя працадаўцы былі гатовыя плаціць кваліфікаваным будаўнікам 1000-1 500 даляраў у месяц. Праца ў Беларусі прыцягвала нават будаўнікоў з-за мяжы!
Зараз назіраецца зваротная тэндэнцыя. І не дзіўна, бо прадстаўнікам будаўнічых спецыяльнасцяў у Расіі працадаўцы гатовыя адразу прапанаваць заробак ад 20 000 да 40 000 расійскіх рублёў (каля 718 – 1436 даляраў ЗША (па курсе на 27 ліпеня).
А што дзеецца ў суседзяў?
У Польшчы пры фарміраванні будаўнічых брыгад прапаноўваюць: работнікам, якія выконваюць мур і бетонна-арматурныя працы – 4-4,4 даляра ў гадзіну, тынкоўшчыкам, шпаклёўшчыкам і рознарабочым – 3,3-3,7 даляра ў гадзіну. Будаўнік, які працуе па такіх стаўках, пры стандартным 40-гадзінным тыдні, можа зарабіць 554-739 даляраў у месяц.
Пры гэтым, у большасці аб’яваў аб працы для будаўнікоў у Польшчы працадаўцы абяцаюць прадастаўленне бясплатнага жылля на час кантракту. У Вялікабрытаніі, па дадзеных ангельскага «Калькулятара заробкаў», муляр з 5-гадовым вопытам працы можа зарабіць у невялікай фірме за межамі Лондана 2299 фунтаў у месяц (3771 долар ЗША), а ў буйной будаўнічай кампаніі ў Лондане 3649 фунтаў (5986 даляраў). Страхару ў невялікай фірме плацяць 2030 фунтаў (3330 даляра). У буйной сталічнай кампаніі ён можа зарабіць 3221 фунт (5284 даляра). Гэта ў 13,7 разу больш сярэдняга заробку беларускага будаўніка.
|
|
> |
| Хачу пахваліцца сваім акенцам: да… | і пасля ўсталёўкі стеклапакету |
Ратуючыся ад раптоўнай беднасці
Самы папулярны і зразумелы пункт пачатку новага жыцця – Масква. Грамадзяне Беларусі маюць роўныя з расейцамі правы на працаўладкаванне, аплату працы і прадастаўленне іншых сацыяльна-прававых гарантый на тэрыторыі Расійскай Федэрацыі (паводле арт. 7 Дагавора паміж РФ і РБ «Аб роўных правах грамадзян» (г. Масква, 25.12.1998 г.).
Да таго ж, не трэба атрымліваць візу і вучыць новую мову, як пры эміграцыі ў Еўропу ці ЗША. Грошай у расійскай сталіцы шмат, працоўных месцаў – яшчэ больш. І самыя запатрабаваныя спецыяльнасці – будаўнічыя. Так што, не выпадкова мой знаёмы Алег В., скончыўшы ў мяне рамонт, адправіцца ў Маскву.
Увесь расійскі мегаполіс залеплены аб’явамі, якія пачынаюцца са слоў: «Брыгада будаўнікоў з Беларусі выканае …», і далей – пералік практычна ўсіх відаў работ. Беларускія прапановы маюць высокі попыт – масквічы неадназначна ставяцца да гастарбайтэраў з паўднёвых рэспублік, яны літаральна мараць пра братоў-славянаў, з якімі няма моўнага бар’ера, і якія працуюць не горш, а нават лепш, чым усе астатнія. Калі на радзіме беларускі будаўнік зарабляў ў апошнія месяцы ў сярэднім 12000 RUB, то ў Маскве і Падмаскоўі у часе гарачага сезону з красавіка па кастрычнік (г.з. – цяпер!) выходзіць ад 40 000 да 150000 RUB (у залежнасці ад прафесіі, колькасці замоўленых работ і г.д. ). Карацей – ад 1300 да 5 тысяч даляраў. Сп., прэзідэнт, адпачывай…
«Шабашнікі» радзіме не патрэбныя
На жаль! Дэфолт амерыканскай эканомікі, які з такім нецярпеннем чакала беларускае тэлебачанне, не адбыўся. Курс даляра (і расійскага рубля) па адносінах да беларускага – расце. І не выклікае ніякіх сумневаў, што сям’я Алега В., у выпадку, калі ён паедзе на заробкі ў Маскву, не толькі будзе здольная аплачваць кватэру, вучыць дзяцей, лячыцца і проста існаваць, але і дазволіць сабе некаторыя «празмернасці».
Я не ёрнічаю … Але, калі ў прадстаўленні прэзідэнта верх дасягнення дабрабыту беларуса існуе «чарка ды шкварка», Алег і яго сям’я змогуць дазволіць сабе гімнастычны гурток для сына і адпачынак у Анталіі.
Прыкладна, тое ж мне сказалі і прадстаўнікі фірмы, якія ставілі акно:
– Вельмі шчыльная канкурэнцыя ў Гродна. Мы за кожнага кліента змагаемся: усе ж збяднелі за адзін дзень … А фірмаў па ўстаноўцы вокнаў шмат. У нас добрая рэпутацыя, паедзем у Растоў, запрашаюць. Па грошах – нашмат больш, па справаздачнасці – наогул нічога. Пераходзім з працадаўцаў у наймітаў. А Лукашэнка … Няхай палохае. Толькі, каго? Маю маму-пенсіянерку?
Многія з «шабашнікаў» позняй восенню вяртаюцца на радзіму і жывуць на расійскія грошы да пачатку наступнага сезону не працуючы.
Страшылка для ідыётаў
Малазразумела, якім чынам урад РБ збіраецца выяўляць несвядомых гастарбайтэраў і выстаўляць ім «поўныя рахункі»? На мяжы Расіі і Беларусі няма ніякага пашпартнага кантролю, а без працы ў рэспубліцы цяпер толькі афіцыйна лічацца больш за 800 000 чалавек. І нашмат больш тых, хто знаходзіцца ў вымушаным неаплатным адпачынку многія месяцы.
У маскоўскай сферы абслугоўвання таксама рады беларусам (ужо паверце, нядаўна адтуль) – на дзвярах кафэ, рэстаранаў, крам вісяць аб’явы «Патрабуецца супрацоўнік, грамадзянства – РФ, РБ». І недахопу ў жадаючых няма: афіцыянты ў Маскве могуць зарабіць на чаявых свой гарадзенскі гадавы заробак за месяц-паўтара. Кошт за жыллё таксама ўжо нікога не палохае – першы час людзі могуць здымаць адзін пакой на трох, чатырох чалавек. А больш і не трэба – усё роўна там толькі спяць.
Запатрабаваныя ў Маскве таксама беларускія няні і домаўладкавальніцы сярэдніх гадоў. Яны лічацца больш добрымі, працавітымі і прыстойнымі, чым суайчынніцы і ўкраінкі, якія раней шчыльна займалі гэтую нішу.
Інтэлектуальныя гастарбайтэры
Калі прадстаўнікі працоўных і абслугоўваючых прафесій часта з’язджаюць і вяртаюцца, то менеджэры сярэдняга і вышэйшага звяна, IT-шнікі, журналісты (не пісары пры дыктатарскім рэжіме – зайвага аўтара!), прадпрымальнікі вытворчай сферы застаюцца ў блізкім замежжы назаўжды: расійскі рынак даволі стабільны!
Не тусуйцеся на шматлікіх «бязлікіх» форумах, не верце людзям, якія завісаюць у І-нэце і забываюць пра сапраўднае жыццё. Рассія дае мноства магчымасцяў для развіцця прафесіяналаў. У Беларусі нават у лепшыя часы «столь» паспяховасці была не занадта высокай у сувязі з невялікімі памерамі краіны і драконаўскімі законамі. Насупраць, у Маскве вітаецца крэатыў.
Беларуская дыяспара ў сталіцы Расійскай Федэрацыі настолькі разраслася з моманту падпісання «саюзнай» дамовы, што нават створана рэгіянальная нацыянальна-культурная аўтаномія «Беларусы Масквы».
Масавы зыход
Улічваючы, што ў краіне з дзесяцімільённым (перабольшваю!) насельніцтвам усяго 5,8 мільёна людзей працаздольнага ўзросту… Улічваючы, што ім складана карміць сваіх дзяцей і састарэлых бацькоў… Улічваючы, што дэвальвацыя нацыянальнага рубля склала 75,1% з красавіка 2011 года (бярыце калькуклятары ў рукі!)…
Ёсць верагоднасць, што бліжэй да восені ад Лукашэнкі збяжыць не менш мільёна чалавек. У Расіі імкліва набіраюць кліентуру сайты, на якіх працадаўцы «сярэдняга» звяна (багатыя матулі, сярэднія бізнесмены, тыя, хо запланаваў рамонт ці будаўніцтва і г.д.) пішуць адзін для аднаго інструкцыі, як правільна наймаць работнікаў, як адразу вызначыць жулікаў … І г.д. Аднак у масе сваёй гэтыя аб’явы пачынаюцца словамі: «Лепш за ўсё наймаць суайчыннікаў».
Да статусу суайчыннікаў «імперыялісты» прылічаюць перш за ўсё беларусаў … І смех і грэх! Адным словам, нашы будаўнікі без працы не застануцца. Затое без будаўнікоў застануцца нашыя айчынныя аб’екты, ды і проста спажыўцы будаўнічых паслуг.
Нельга! Проста нельга родным спецыялістам – страхарам, аддзелачнікам, малярам і сталярам – тупа «паказваць іх месца». Наш будаўнік без праблем знойдзе свае «месца» у іншай краіне. Дзе плацяць, не раздражняюць і кажуць «дзякуй за працу» .