Гарадзенскі езуіт: «Я назваў Брэжнева “лашадзінай мордай”»
Я знайшла айца Казіміраса, як заўжды, у канфесіянале (спавядальніцы). На інтэрв’ю ён пагадзіўся без ваганняў. На кароткім шляху да выхаду з касцёла паспеў прытуліць некалькі дзяцей, прывітацца са знаёмымі вернікамі ды перакнуцца з імі колькі словамі аб жыцці.
МХ: Вас ведаюць як радыкальнага змагара за маральнасць і веру. Наколькі лёгка сёння ставіць высокія патрабаванні сапсаванаму свету?
КЗ: Няма іншага выхаду. Калі мы каталікі, то мы не можам займацца лібералізмам. Езуіты абсалютныя радыкалы. Калі Божы закон забараняе мужчынам жыць удваіх, ці жаніцца, то мы не можам сказаць “можна”, бо тады мы здрайцы.
Мы не можам прыняць эўтаназію – гэта забойства. Мы не можам дазволіць адаптаваць дзяцей геям, бо яны яшчэ больш геяў зробяць. Гэта амаральна, недапушчальна. Была б мая воля, то я ўсіх геяў, лесбіянак выгнаў бы з касцёла, налажыў бы на іх анафему, каб іх нагі тут не было, каб забараніць хадзіць у касцёл.
Людзі часта гавораць, што такі экстрымальныя вымаганні адпужваюць ад касцёлу.
Не згодны, гэта акурат вельмі добра. Калі б усе католікі былі такія строгія, то касцёл быў бы значна лепшы, мацнейшы.
Вы ўжо дванаццаць год працуеце капеланам у турме, сталі для вязняў аўтарытэтам… А як вы спалучаеце свой радыкалізм з наведваннем “найбольшых злачынцаў”?
Адно – абвяшчаць афіцыйна, а іншае – ісці непасрэдна да чалавека. Я не магу там быць такім рыгарыстам, я мушу быць лагодным. Калі буду казаць: “ты бандыт”, то я яго згублю, а я павінен яго навярнуць у веру, давясці да пакаяння, да споведзі.
Ці часта самі вязні просяць аб размове, аб споведзі?
Яны ж прафесіяналы… Спачатку зусім не хацелі размаўляць. Але я знайшоў спосаб –даць цукерку. Прыносіў ім прадукты, іншыя рэчы, тады яны пачалі прыходзіць дзеля гэтага. Тады ім можна шмат дабра рабіць.
Вы часта сядзіце ў канфесіянале, нават калі няма жадаючых да споведзі. Навошта?
Хтосьці мусіць сядзець у спавядальніцы. Калі ўсе пойдзем, што тады будзе? Я манах. Старэйшы ксёндз мусіць сядзець, каб людзі мелі магчымасць спавядацца.
А якія праблемы чалавека Вам баляць найбольш?
Праблемы сённяшняй моладзі, калі жывуць г.зв. грамадзянскім шлюбам. У такой сітуацыі іх нельга паспавядаць.
Распуста – гэта страшна, з такімі людзьмі вельмі цяжка працаваць. З Захаду прыйшла да нас гэтая свабода ды амаральнасць. У хуткім часе, калі з’ява будзе так масава распаўсюджвацца, зусім не зможам іх спавядаць. А распуста распаўсюджваецца вельмі хутка, як п’янства, наркотыкі. Вось, дзе наша гора. Гэта нас турбуе найбольш.
На Украіне ў Савецкія часы мы працавалі вельмі строга, было прасцей. Хто піў – выганялі з касцёла, не спавядалі. Гэтага баяліся. Была дысцыпліна. І вернікаў не станавілася менш. У Амерыцы, калі ўсё дазволілі, зніклі пакліканні да служэння Богу. А жаночы ордэн кармелітанак не паддаецца ніякім рэформам і што мы бачым? Да іх аж замнога кандыдатак!
Дзе строгая дысцыпліна, дзе вялікія патрабаванні, там парадак. Калі б усе святары былі патрабавальныя, касцёл быў бы нашмат лепшы. Можа меншы колькасна, але сапраўдны! Як казаў Бенедыкт ХVІ, адраджэнне касцёла пачнецца ад малых сапраўдных групп. А калі каталікі п’юць, сварацца, гуляюць, то яны даюць дрэнны прыклад, гэта непатрэбны баласт.
Арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч і кс. Казімірас Жыліс. Узнагароджанне кс. Казіміраса дыпломам за асаблівыя заслугі для развіцця каталіцкіх СМІ на Кангрэсе каталіцкіх СМІ ў Гродне
Калісьці я ляцеў самалётам з Нью-Ёрка ў Парыж, побач са мной сядзеў рускі эмігрант. Ён запытаўся, як я стаўлюся да “блакітных”. Я спачатку паспрабаваў казаць лагодна, што Божы закон не дазваляе такія стасункі. Не дапамагло.
Тады я ўстаў і сказаў: “Калі б я быў тваім прэзідэнтам, то загадаў бы цябе павесіць на першым слупе! Цяпер разумееш, як я стаўлюся да такіх як ты?!” Ён пакрыўдзіўся, перасеў, казаў: “Не хачу з табой сядзець”. А я адказваю: “І я з табой не хачу сядзець восем гадзін побач”.
І ніхто не заступіўся за яго, хаця амерыканцы маглі пасадзіць мяне ў турму за такую абразу, але не адважыліся. І я не прасіў прабачэння. А людзі смяяліся, я адмыслова гучна сказаў, каб людзі пачулі. А што рабіць, калі ён інакш не разумее? Цалаваць такіх людзей?
Адважны вы…
А што рабіць? Інакш мы станем ворагамі Богу. Ісус Хрыстос таксама ганяў. Ён быў радыкальны.
Раней улады давілі, спрабавалі ваяваць з намі. Тады я кусаўся. Казаў: “Не чапайце мяне, дазвольце мне нармальна працаваць, і я на вас нічога не буду казаць. А калі будзеце на мяне нападаць, то я, не маючы ані арміі, ані танкаў, буду вас ганіць на пропаведзі”.
Яны зразумелі, што лепш са мной не ваяваць. Я Брэжнева назваў “лашадзінай мордай” на пропаведзі ў Літве. Мяне тады маглі забіць, мне пагражалі, казалі: “Мы цябе знішчым!”
Ці гэта па-хрысціянску, так казаць чалавеку “я б цябе павесіў”, “лашадзіная морда”?
Дык ці ж я б вешаў? Гэта ўжо калі чалавек інакш не можа зразумець. Я не за забойства. Але трэба часам так “даць між вачэй” маральна, каб трохі адчуў, што так нядобра.
Не заўсёды чалавек зразумее лагодны зварот. Часам упартаму трэба громам па ім грахнуць. Але гэта толькі ў пераносным сэнсе. Каб даць чалавеку зразумець, што трэба быць чалавекам, а не свінёй.
Вы адзін з нешматлікіх езуітаў на Беларусі. Як вы ўспрынялі навіну пра абранне Папам езуіта?
Гэта нармальна, вельмі добра. Я ўсцешыўся, дзякаваў Богу, сапраўдны Папа будзе, вельмі растаропны. Ён не падобны да езуітаў, жыве францішканскім духам. Такіх бедных езуітаў практычна не бывае: каб біскуп ці кардынал ездзіў на аўтобусе, не меў гаспадыні, сабе ўсё сам гатаваў, вельмі сціпла сябе паводзіў. Такім можа быць толькі францішканін. Таму ён і абраў сабе імя Францішка, беднага, простага, як дзіця.
А ці ёсць у Папы штосьці ад езуіцкай духоўнасці?
Канешне! Ён вельмі адукаваны. Многа вучэльняў скончыў: філасофію, тэалогію. Пропаведзі вельмі добрыя гаворыць, рознабаковыя. І мовы ведае.
Але што вы хочаце – езуітаў дванаццаць гадоў вучаць! Ён добры манах, але не сучасны, вельмі строгі. Ватыкан будзе мець з ім вялікія праблемы, бо ён будзе ўсё раздаваць: тое не патрэбна, гэта не патрэбна.
Вы жылі ў розных краінах: нарадзіліся ў Літве, працавалі ва Украіне, палову жыцця прысвяцілі Беларусі, нават вучыліся ў Амерыцы… Якую краіну Вы лічыце сваёй Айчынай?
Беларусь ужо як мая Радзіма. Я тут трыццаць год. Прыехаў у 1983 годзе. І хаця ўлады хацелі мяне перавесці, я вырашыў, што не выеду з Беларусі ніколі.
За што любіце Беларусь?
Бо харошы народ. Плюс я працаваў у былой Літве, Індура ж калісці належала да Літвы. Гродна – таксама практычна літоўскія землі.
Гэта адна зямля. Мы – браты. Я адчуваю сябе тут як дома, адно што тут беларуская мова, а там – літоўская. Я тут хачу заставацца да канца.
Праўда, правінцыял хацеў мяне перавесці ў Навасібірск. Але потым сказаў: “Ты антыправаслаўны. З такімі метадамі мы падымем супраць сябе ўсю праваслаўную царкву”.
Айцец Казімірас, вы шмат чаго робіце для Беларусі: ходзіце ў турму, апякуецеся тутэйшымі літоўскімі вернікамі, душпастырствам цвярозасці, стварылі каталіцкую тэлестудыю… Ці ёсць у вас мара штосьці яшчэ зрабіць у жыцці?
Хацелася б як мага больш прыцягнуць людзей да касцёла. Каб не было ні праваслаўных, ні каталікоў – каб быў адзіны касцёл, каб мы не былі падзеленыя паміж сабой. Гэта мая мара. Мы той самай веры, што нам дзяліць?
Здымкі аўтаркі і Аляксея Шоты, grodnensis.by