Вандалы апаганілі святыні ў Гродзенскім раёне
Тое, што на ранейшым месцы няма крыжа, прыхаджане касцёла Успення Найсвяцейшай Панны Марыі заўважылі раніцай у суботу. А днём раней мясцовыя каталікі адзначылі хросным ходам свята Божага Цела. У гэтую ж ноч невядомыя пабывалі ў двары касцёла і разбілі крыж на падстаўцы недалёка ад уваходу ў храм, распавядае “Перспектыва”.
– Вось крыж стаіць, яго не чапалі, – кажа настаяцель храма Міхаіл Ластоўскі. – Выбралі менавіта гэты, які ляжыць. Ён сімвалічны. Бачыце, камяні выкладзеныя па акружнасці касцёла, нібы ружанец. Іх сюды прынеслі з розных святых месцаў паломнікі, а ружанец у нас пачынаецца крыжам. Яго як раз і разбілі.
Святар адразу ж патэлефанаваў ўчастковаму. Неўзабаве прыехала і аператыўная група. На месцы злачынства была знойдзена пластыкавая шклянка з парэшткамі птушкі. Ксёндз распавёў, што і мёртвую птушку хтосьці падкінуў яму на балкон.
– Гэта была пташка, я спачатку нават падумаў, што яна выпала з гнязда, у нас тут шмат гнёздаў ластавак. Але гэта была іншая птушка, прычым забітая.
Пакуль ідзем уздоўж касцёла, які з’яўляецца мясцовай славутасцю, айцец Міхаіл распавядае гісторыю храма, уважліва аглядае будынак і прылеглую тэрыторыю – ці няма дзе пашкоджанняў. Асабліва ўражвае алея памерлых могілак. Некалькі дзясяткаў надмагілляў прывезены сюды са зніклых кладоў. Некаторыя датуюцца XVII-XIX стагоддзямі. Настаяцель мяркуе, што самыя старыя з’явіліся на світанку хрысціянства і захаваліся да нашых дзён.
– Добра, што гэтыя камяні не кранулі, наўрад ці ўдалося б іх аднавіць, – кажа айцец Міхаіл. – Толькі адзін вырвалі ля разбітага крыжа.
Чаму менавіта гэты крыж выклікаў такую рэакцыю ў невядомых, ксёндз Міхаіл не бярэцца судзіць. Магчыма, выбіралі тое, што адразу заўважна. А вось прабіраліся ўначы, з тылу – праз могілкі, абмінуўшы касцёл. Відаць, ведалі дарогу.
У ноч з 5 на 6 чэрвеня невядомыя “адзначыліся” і на тэрыторыі праваслаўнага храма – сарвалі і панеслі крыж, разбілі акно.
Хутчэй за ўсё, прайшлі да царквы праз вароты, якія ў той дзень не замыкалі – раніцай павінна была адбыцца служба. Падстаў для турбот у настаяцеля храма Антонія Семілета не было – на тэрыторыі храма заўсёды спакойна. Аднак раніцай ён агледзеў, што на бліжэйшай ад уваходу магіле знік крыж. Не заўважыць прапажу складана, бо вышыня яго даходзіла да 60 см.
Крыж усталяваны на магіле былога настаяцеля пратаірэя Мікалая Амельяновіча, які служыў у драўляным храме і памёр у 1846 годзе. Дарэчы, ён хадайнічаў аб будаўніцтве каменнага храма, але зроблена гэта было толькі праз 20 гадоў.
Аказалася, што крыж не так даўно ўмацоўвалі, але зварка ў адным месцы трэснула. Гэта і дапамагло невядомым без цяжкасцей яго збіць. Магчыма, гэтую асаблівасць хтосьці ведаў, бываў тут раней. Наваколле абшукалі, але магільны крыж так і не знайшлі.
Пацярпеў і сам храм. Невядомыя паспрабавалі разбіць падвойнае акно. Відаць, білі люта, таму што ў першым шкле зеўрае дзірка, а другое ня паддалося, так як аказалася браняваным. Але хто гэта зрабіў?
– Сказаць, што гэта вандалы, я не бяруся, – разважае бацька Антоній. – Наўрад ці гэта зрабілі мясцовыя хуліганы.
Маршрут вандроўкі ў вандалаў відавочна быў прадуманы. Увайшла ў яго і вёска Каўпакі, якая знаходзіцца ў некалькіх кіламетрах ад Капцёўкі. Аб’ектам вандалізму сталі два паклонныя крыжы, якія ўстаноўлены пры дарозе ля ўезда ў вёску.
Праваслаўны усталяваны ў выглядзе помніка і датуецца 1908 годам. Як распавяла Яніна Іванаўна, якая жыве непадалёк, помнік быў збіты напалову, вырвана арматура. Зараз адноўлены. Пра тое, што тут было, нагадваюць трэснутае шкло на абразку ды свежы след бетону. Сляды вандалізму засталіся ў падставы крыжа.
Каталіцкі крыж знаходзіцца крыху воддаль. Ён цалкам металічны, выфарбаваны ў чорны колер, абгароджаны невысокай агароджай. Было яшчэ і распяцце, але яно знікла, а сам крыж сагнуты да зямлі ў выглядзе дугі. Як гэта было, паказвае Мечыслаў – жыхар вёскі, які ўдзельнічаў у аднаўленні крыжа. Яму дапамагалі яшчэ некалькі мужчын – аднаму з такой працай не справіцца. Няроўны след так і застаўся на месцы згіну.
– Хацелі зламаць, – мяркуе Мечыслаў, – але не змаглі, толькі сагнулі да зямлі. Сарвалі распяцце. Куды яго падзелі, хто ведае?
– Старшыня сельсавета прыязджаў, ледзь не плакаў, – кажа Яніна Іванаўна, – людзі ўпрыгожвалі, стараліся, а тут вунь што нарабілі…
Каўпакі нельга назваць вымерлай вёскай. Хоць старажылаў тут практычна не засталося, родныя гнезды ўладкоўваюць дзеці. Вось пры дарозе расце дыхтоўны зруб, бачныя некалькі катэджаў, у канцы вёскі мужчыны усталёўваюць плот. Цікаўлюся, што яны думаюць з нагоды пагрому.
– Камусьці рабіць няма чаго… – адказваюць. – Хапае адмарозкаў, ходзяць без працы… Хай у калгас ідуць, не будзе часу на ўсякае глупства…
На трэцюю ноч невядомыя зладзілі набег на будынкі сельсавета і крамы ў Капцёўцы. У гандлёвым пункце пашкоджана дзвярное шкло – пабіта на ўзроўні пояса чалавека. Пакуль шкло не замянілі. Прадавец неахвотна кажа аб тым, што здарылася, яе ў той дзень не было, а версій ходзіць нямала. Мама з дзіцем таксама кажа, што чула пра вандалізм.
– Ніколі з такім не сустракалася і не думала, што такое можа ў нас быць, – здзіўляецца маладая мама.
У адміністрацыйным будынку выбілі акно на першым паверсе. Шкло памянялі, але ад шоку яшчэ не акрыялі.
– Я працую тут 40 гадоў, і такога бязладдзя яшчэ не было, – абураецца намеснік старшыні СВК Антон Андрушкевіч. – Да чаго дайшлі! Пры чым тут помнік і адміністрацыйныя будынкі?
– Хто гэта, па-вашаму, можа быць?
– Гэтым займаецца міліцыя. Мне здаецца, што гэта не мясцовыя…
– Чаму яны выбралі вас?
– Не ведаю, без паняцця… Цяпер у нас дзяжурыць міліцыя пастаянна, вядзецца следства.
– А што кажуць людзі?
– У кожнага сваё меркаванне.
У абласной пракуратуры паведамілі, што па гэтым факце ўзбуджаная крымінальная справа, расследуе яго Следчы камітэт Гродзенскай вобласці.