Пад Егіпецкім сонцам. Нататкі прывольнага турыста. Ч.3
Вёска-вёсачка бедуінская…
Пустэча вакол, ні дрэўца, і толькі шэрыя, пазбаўленыя расліннасці горы на гарызонце – канчатковая мэта нашага падарожжа. Але для безжурботнага рускага турыста язда на любым выглядзе транспарта – гэта магчымасць паліхачыць.
Калі масквічы з цяжкасцямі выконваюць правілы дарожнага руху ў сябе на радзіме, хіба можна прымусіць іх прытрымлівацца адзінага правіла ў гэтай дзікай пустэльні – трымацца калонай за інструктарам? Не аднойчы Ахмед спыняў групу і рабіў заўвагі рускім кіроўцам, якія раз-пораз адрываліся ад калоны, або рухаліся, не трымаючыся за руль. На аргумент аднаго з масквічоў: «Так душа просіць!», ён прабурчаў: «Ох, ужо гэтыя рускія! Вечна ў мяне з імі праблемы».
Мне стала сорамна за сябе і братоў славян і шкада нашага араба-інструктара. Працачка – не прывядзі Божа! – увесь час трасешся, каб чаго ні здарылася.
– Колькі ж экскурсій у цябе атрымліваецца за месяц?
– Два разы на дзень, шэсць дзён у тыдзень. Вось і лічы, – усміхнуўся Ахмед.
І ўжо не здзіўляе, чаму сам ён ездзіць без шлема. Страх за жыццё і галовы іншых мацней страху страціць сваю ўласную.
Але вось і стаянка бедуінаў. Халупы, крытыя саломай, размешчаныя на адлегласці 20 метраў адна ад адной, усярэдзіне – убогае ўбранне. У цэнтры вёскі – доўгі падстрэшак з крамамі, месца адпачынку турыстаў. Тут нам прапанавалі прысесці, раздаўшы гарбату ў маленькіх металічных кубачках. Як сказала экскурсавод, рускамоўная дама, знешне і звычкамі падобная на тэлезорку Наталлю Наважылаву, гэта спецыяльная травяная гарбата бедуінаў. Маё пытанне аб тым, дзе качэўнікі знаходзяць тое, з чаго яе рыхтуюць, «зорка» праігнаравала. На смак напой нагадваў цалкам звычайную гарбату, прычым не самай лепшай якасці. Падазраю, што так яно і было.
Я з цікавасцю выслухала кароткую лекцыю экскурсавода аб гісторыі, жыцці і норавах бедуінаў. Калі цывілізацыя прыйшла і ў Егіпет, частка насельніцтва, якая не прыняла законы новага часу, сыйшла ў пустэльню ад паўнаводнага Нілу (95% насельніцтва Егіпту засяроджана ў раёне ракі і на берагах Чырвонага мора.) і засталася жыць па сваіх качавых законах. Такая была рамантычная версія з’яўлення бедуінаў-качэўнікаў.
Калодзеж як цэнтральная плошча
Галоўны архітэктурны будынак у вёсцы – гэта калодзеж. Яго наяўнасць вызначае месца стаянкі бедуінаў на працягу 7-8 гадоў (прыблізна на столькі хапае вады ў калодзежы).
Напярэдадні грандыёзнага перасялення ў пустэльню выпускаюць вярблюдзіцу, якую два дні ні кармілі і не паілі (цікава, што б на гэта сказалі абаронцы жывёлаў?). За ёй сочыць бедуін і на месцы, дзе стомленая выгнанніца спыніцца адпачыць і прылегчы, вызначаецца месца будучага калодзежу. Тут рыюць 10-мятровую «дзіру» ў зямлі без усялкай буравой тэхнікі, а з дапамогай звычайных дагістарычных лапаты і кіркі. Пасля таго, як калодзеж напоўніцца вадой, усе пажыткі на папярэднім месцы збіраюцца, саламяныя падстрэшкі, падобныя на палатно, згортваюцца ў рулоны, і на вярблюдах перамяшчаюцца да месца новай дыслакацыі.
Па пытанні аб тым, чым жывуць качэўнікі, меркаванні нашага экскурсавода і аднаго майго знаёмага араба разыйшліся. Па версіі экскурсавода, кожная вёска займаецца вызначанай здабычай – гадуюць вярблюдаў на продаж, робяць сувеніры для турыстаў, здабываюць мармур (такія вёскі лічацца заможнымі). Пры тым жанчыны працуюць нароўні з мужчынамі. Па «арабскай» версіі – жанчыны займаюцца рамяством, гадуюць дзяцей, клапоцяцца аб скаціне і займаюцца гаспадаркай. У мужчын больш годны занятак – яны ляжаць на нізкіх, пакрытых дыванамі, лаўках і паляць кальян. Але па кожнай з версій атрымліваецца, што бедуінскім жанчынам прыходзіцца несалодка.
«Ювелірная крама» і віагра для араба
Пасля лекцыі аўдыторыя падзялілася на дзве групы – адна група адправілася глядзець на чароўны калодзеж, другая (і я ў тым ліку) у суправаджэнні нашага Ахмеда зрабіла кароткую экскурсію па вёсцы. Мы зазірнулі ў жыллё бедуінаў, бедна абстаўленае, але па-свойму ўтульнае. Маладая жанчына важдалася ў кутку з дзецьмі, сталая бедуінка рыхтавала на вогнішчы ляпёшкі (дарэчы, вельмі смачныя).
На драўлянай шырокай паліцы размясцілася імправізаваная «вітрына» з цацанкамі, упрыгожваннямі і пацёркамі з паўкаштоўных камянёў. Відавочна, асноўны прыбытак гэтай вёскі звязаны з турыстычным бізнэсам (зрэшты, як і практычна ўсяго Егіпту).
Вывучаючы побыт качэўнікаў, мы зазірнулі ў загон да хатніх жывёлін. Дзеці з задавальненнем пакармілі маленькае вярблюдзяня. А наш інструктар «бадаўся» з баранам, падстаўляючы з разбегу вытягнутую руку, і баран з гонарам сустракаў атаку «двухногага». З боку гэта выглядала, хутчэй, як вясёлая гульня, і было незразумела, каму з дваіх яна прынесла большае задавальненне – барану або Ахмеду.
>
Мы наведалі аптэку бедуінаў, дзе на шырокім стале ў пакуначках і слоічках знаходзіліся расфасаваныя травы і адвары. Спрабуючы загладзіць свой пракол на трасе, я дапамагала нашаму інструктару ў якасці асістэнта-перакладчыка. Ахмед распавядаў пра лекі, пра іх склад і прызначэнне. Але ў адным месцы я разгубілася і здзіўлена зірнула на нашага бадзёрага араба. Неверагоднае «шалям-малям», якое ён сказаў двойчы, не асацыявалася ў маём мазгу ні з адным вядомым мне медыкаментам. Але знаёмае слова «віягра» хутка раскіравала сітуацыю, нават, без майго перакладу. Аказваецца, у гарачых усходніх мужчын таксама бываюць праблемы з інтымам? Ці, можа, гэта «замануха» для турыста…
Праз некаторы час па камандзе інструктара мы парушылі ў зваротную дарогу. Размаўляць ужо зусім не хацелася: наразмаўлялася…А хацелася хутчэй вярнуцца назад, у цывілізацыю. Падазраю, што кальян і барбекю пад танцы бедуінаў былі б цудоўным завяршэннем гэтага экзатычнага вечара.
Але… перапоўненая ўражаннямі і цалкам новымі ў маім жыцці падзеямі, перасычаная экзотыкай і проста стомленая, я імкнулася ў гатэль, да ванны, ложку і сяброўкі Тані…
Фота аўтара
Сканчэнне будзе