Прома-ролік фільма аб абароне Гродна ў 1939 годзе можа з’явіцца ўжо летам
Ідэя фільма ўзнікла ў вядомага польскага журналіста Пятра Касцінскага, які даўно займаецца праблематыкай жыцця польскіх меншасцяў у краінах, якія знаходзяцца за ўсходняй мяжой Польшчы.
Дзейнасць Пятра Касцінскага выходзіць далёка за рамкі журналісцкай. Менавіта ён узначальвае фонд Яўхіма Лелявеля і з’яўляецца сцэнарыстам будучага 30-хвіліннага фільма.
На яго рахунку ўжо ёсць кніга аб дэпартацыі палякаў з Украіны і зняты па ёй фільм “Праз чырвоную мяжу”.
У дадзены момант фонд Лелявеля зацікаўлены ў стварэнні аматарскай карціны пра жыццё палякаў на беларускай зямлі, а менавіта пра абарону Гродна ў 1939 годзе.
Карта баёў за Гродна з кнігі Kresy w czerwieni 1939, аўтар Cz.K. Grzelak
Па словах сябра галоўнай рады Саюза палякаў у Беларусі Анжэя Пісальніка, кіраўнік фонду падтрымлівае цесныя кантакты з палякамі ў Беларусі.
“Калі ў размовах усплыў факт аб тым, што ў 1939 годзе Гродна быў адзіным горадам, які аказаў супраціў Чырвонай Арміі пасля пачатку ІІ сусветнай вайны, Пётр Касцінскі зацікавіўся ідэяй зняць пра гэта кіно.
У гарадзенцаў ёсць прабел у гісторыі горада тых часоў. Журналіст вырашыў зрабіць інсцэнізацыю таго факту з жыцця Гродна і паказаць сучаснай моладзі той гістарычны эпізод, той патрыятызм насельніцтва горада”.
Саюз Палякоў выступіць кансультантам па гістарычных падзеях таго часу, таму што ў гарадзенскіх гісторыкаў захаваліся дакументы, якія дапамогуць узнавіць падзеі верасня 1939 года з найбольшай дакладнасцю.
“Наша арганізацыя таксама зацікаўлена ў стварэнні гэтай карціны, таму што гэта дапаможа задакументаваць гісторыю Польшчы, Беларусі і людзей, якія жылі ў той час у Гродне.
Мы дамовіліся з Фондам Яўхіма Лелявеля, што будзем усяляк спрыяць стварэнню фільма і максімальна распаўсюджваць інфармацыю аб праекце”.
Задача Фонду Лелявеля – зняць фільм з найменшымі выдаткамі і намаганнямі. Паколькі Саюз палякаў не спадзяецца на садзейнічанне беларускіх уладаў у стварэнні аматарскага кіно, фільм будзе здымацца на тэрыторыі Польшчы.
“Магчымасці для здымання ў Беларусі абмежаваныя. Мы не спадзяемся на тое, што беларускія ўлады дадуць дазвол на здымку фільма.
Па гэтай прычыне тэрміны з’яўлення стужкі будуць залежаць ад таго, наколькі хутка і якія сродкі ўдасца сабраць Фонду”.
Таксама стваральнікам фільма трэба знайсці танк, які неабходна будзе транспартаваць у месца здымак, і горад у Польшчы, які будзе больш за ўсё падобны на даваенны Гродна.
Адна з вуліц горада ў дні далучэння Заходняй Беларусі да СССР
“Саюз палякаў падрыхтуе серыю фотаздымкаў, каб спецыялісты змаглі знайсці вуліцы ў польскіх гарадах з неабходнай архітэктурнай забудовай.
Зараз напісанне сцэнарыя падыходзіць да канца. На наступным этапе гарадзенскія гісторыкі будуць кансультаваць рэжысёра, каб выключыць любыя недакладнасці ў сцэнарыі фільма”.
Ініцыятары гэтага праекта спадзяюцца, што сабраных сродкаў будзе дастаткова для таго, каб у канцы лета беларуская і польская моладзь ужо змагла ўбачыць прома-ролік будучай аматарскай кінастужкі.
На першым здымку – кавалерыя праходзіць па адной з вуліц Гродна ў дні далучэння Заходняй Беларусі да СССР
Здымак victory.rusarchives.ru