Гарадзенскі тайбаксёр Дзмітрый Варац: Мусіш любіць сваю радзіму, мусіш размаўляць на роднай мове
Дагэтуль вышэйшымі дасягненнямі 26-гадовага спартоўца былі перамогі на еўрапейскіх турнірах. Перад адлётам на зборы ў Тайланд трыюмфатар прыадчыніў сакрэты поспеху беларусаў, адзначыў чалавечыя і прафесійныя якасці трэнера Юрася Булата, адзначыў розніцу паміж Гроднам і Мінскам, а таксама ўзняў тэму важнасці роднай мовы.
“Чаму беларусы моцныя? Можа, нам гэта трэба болей, чым іншым”
Дзмітры, наколькі хвалююча трымаць у руках такі вось пампезны пояс чэмпіёна свету? Дагэтуль былі не менш важныя, але ўсё ж тытулы кантынентальнага значэння…
— Было няпроста, можна нават казаць, што цяжка. Складаныя былі супернікі, асабліва першы бой з тайцам Тангчаем Кіатпрапатам. Але ўрэшце ўсё склалася. Таму шлях да гэтага чэмпіёнскага пояса аказаўся доўгі — фактычна ўсё маё жыццё, пражытае ў спорце. Яшчэ ў дзяцінстве, як бачыў такія вось чэмпіёнскія паясы па тэлебачанні, заўжды марыў, што калі-небудзь такі ж будзе і ў мяне. Таму калі браць кропкай адліку тыя часы, то сапраўды ішоў да гэтага ўсё сваё наступнае жыццё.
| Дзмітрый Варац: Наша зборная спыніла бой і выйшла на рынг мяне падтрымаць>>> | ||
Відаць, што на чэмпіёнскі статус адпаведным чынам настройваюцца і супернікі? Ці азначае гэта, што ў нейкім сэнсе цяпер будзе цяжэй?
— Так, цяпер трэба будзе яшчэ болей трэніравацца, каб гэты статус чэмпіёна свету захаваць у сябе. Бо сапраўды, зусім інакш ужо будуць глядзець на цябе праціўнікі, будуць больш грунтоўна рыхтавацца. Справа ў тым, што праз нейкі час пояс давядзецца адстойваць, як нехта кіне выклік. Таму цяпер мая задача — гэтаксама зрабіць усё, каб не толькі пакінуць у сябе гэты чэмпіёнскі пояс, але і па магчымасці ўзяць ў сваю скарбонку і парачку іншых.
Адкуль у беларусаў такія здольнасці да адзінаборстваў? Тайцы як заканадаўцы моды ў гэтай дысцыпліне — зразумела, а вось з еўрапейцаў — беларусы, украінцы, расійцы. Чаму менавіта славяне?
— Для цяперашняга пакалення найлепшым прыкладам з’яўляюцца нашы трэнеры. Усе яны раней баксіравалі, былі чэмпіёнамі свету і Еўропы, а цяпер перадаюць нам свой досвед. Таму на пытанне, чаму мы такія, можна адказаць проста: таму што яны былі такімі ж. Прыяжджалі ў Тайланд і на вачах мясцовай публікі білі “непераможных” тайцаў, не кажучы пра ўсіх астатніх. Мы проста бяром з іх прыклад, робім тую ж самую справу. У нас вельмі насычаны трэніровачны графік, мы часта сустракаемся на зборах, абмяркоўваем стратэгію. Дзякуючы ўдаламу сімбіёзу трэнераў і спартоўцаў, ёсць ад каго і каму перадаць назапашаны досвед. У нас сфармавалася добрая каманда, уся зборная складаецца з рэальна моцных хлопцаў. Чаму так? — Можа нам гэта болей трэба, чым камусці. Можа так, не ведаю.
З трэнерам Юрасём Булатам
У Беларусі прадстаўлены розныя школы, клубы адзінаборстваў; з году ў год яны спраўна выхоўваюць чэмпіёнаў свету, Еўропы. Можа, справа ў неадпаведнай канкурэнцыі?
— Раней сапраўды было так: калі ты выяжджаеш на міжнародныя спаборніцтвы, і табе жэрабя вызначае суперніка з Турэччыны, Літвы ці Польшчы, то можна было спакойна выдахнуць і, як кажуць, расслабіцца. Але цяпер усё крыху інакш: прынамсі на чэмпіянаце свету агульны ўзровень істотна вырас. З кім бы ты не баксіраваў — трэба добра пастарацца, каб выйграць бой.
“Перажыванні перад боем — гэта тыя хвіліны, дзеля якіх і жыць варта”
Паглядзім, ці сыходзяцца пазіцыі выхаванца з настаўнікам. Юрась, вы — шматразовы чэмпіён свету, Еўропы, пераможца розных турніраў. Дзякуючы тайбаксёрам, кікбаксёрам, пра Беларусь ведаюць больш, чым, мабыць, дзякуючы ўсім астатнім відам спорту, разам узятым…
— Абсалютна. Але нават мне, як трэнеру, цяжка адназначна сказаць, чаму так склалася. Мабыць, тут і нейкае натхненне, і нейкія абставіны, і зоркі так сталі, і тыя ж трэнэры, як кажа Дзіма, сваім прыкладам, можа, натхняюць байцоў. Але калі па нашых дасягненнях — дасягненнях Дзімы, іншых хлопцаў — ведаюць і пра Беларусь, і пра беларусаў, гэта значыць, што мы рэкламуем, прапагандуем на міжнароднай арэне нашу краіну. У нашым відзе адзінаборстваў сапраўды ўсе добра ведаюць: ага, раз Беларусь — значыць, там вельмі добры тайскі бокс, альбо кікбоксінг. Слава такая ідзе ўжо наперадзе спартоўцаў, і калі іншыя выходзяць змагацца на рынг з беларусам, то для іх гэта горшае жэрабя, лепш бы такога не было (смяецца). Я ведаю, што гэта сапраўды так. Магу сказаць адно: самыя цікавыя ўражаннi, самае цікавае жыццё — гэта часы спорту. Калі ты змагаешся, калі ездзіш, калі маеш новыя знаёмствы, адкрываеш новыя краіны; калі адчуваеш вось гэты ўздым, перажыванні перад боем — усё гэта тыя хвіліны, дзеля якіх і жыць варта.
Медытацыя з трэнерам
Дзмітрый, на колькі разумею, цяпер Вы жывяце фактычна на два гарады?
— Так, на два гарады, бо сям’я ў Гродне, асноўная падрыхтоўка — у Мінску. Калі ў мяне плануюцца адказныя баі, то на нейкі час прыяжджаю рыхтавацца сюды, у Мінск, а пасля ўжо выпраўляемся на турніры. Адпаведна, калі няма паядынкаў — я ў Гродне. Але апошнім часам баёў вельмі шмат, і сям’ю бачу зусім мала. Сумую, канечне, па жонцы Анжаліцы, па сыне. Іллі хутка будзе два гады, але ён ужо ўсё разумее, таксама сумуе, чакае мяне. Звычайна кладзецца а дзявятай вечара, а калі я прыяжджаю, цяжка заснуць і аб адзінаццатай — тата побач, смех, гульні. Жонка кажа, што як бачыць мае баі, якія транслююць у наўпроставым эфіры на інтэрнэт-каналах, дык адразу паказвае пальцам, што там бацька, рукі ўверх уздымае, радасна смяецца.
Параўноўваючы Гродна і Мінск, як расставіце прыярытэты ў сэнсе зручнасці, прывабнасці?
— Як для жыцця з сям’ёй, то мне больш падабаецца Гродна. Тут я патрыёт свайго горада. Калі гаварыць пра спорт, пра трэнераў, пра спарынг-партнёраў, пра каманду — то, безумоўна, Мінск. Перадусім, з практычнага гледзішча.
Як увогуле здарылася, што вы апынуліся ў клубе “Bulat Gym”? Хто каго заўважыў: вы трэнера ці наадварот?
— У сярэдзіне 2000-х, калі толькі пачаў трэніравацца, мы з Юрасём Булатам пазнаёміліся на зборах. Але яшчэ да таго, як нават не падазраваў, што Юрась урэшце стане маім трэнерам, а бачыў яго толькі па тэлевізары ці падчас чэмпіянату краіны, я заўсёды захапляўся тым, як ён працуе. Мне ўжо тады хацелася нейкім чынам пазнаёміцца з ім, паспрабаваць сумесна папрацаваць. Дык вось гадоў восем таму мы прыехалі на зборы ў Польшчу. Я тады трэніраваўся ў Гродне ў іншага трэнера. Там быў і Юрась Булат. Мы пазнаёміліся, адчулі адзін да аднаго прыязнае стаўленне. Я тады прызнаўся, што хацеў бы менавіта з яго браць прыклад. І калі я прыяжджаў на зборы ў Мінск — абавязкова ішоў у клуб “Булат” да Юрася, бо хацеў, каб ён паказаў, даў мне тое, што ўмее сам. Мне заўсёды падабалася, не толькі як ён паводзіць сябе ў рынгу як спартовец, але і як мысліць, як разважае па жыцці. Ад таго часу так тут і застаўся.
Працэдура ўзважвання
“Размаўляю па-беларуску, а „выстрэльваюць“ польскія словы”
Вы практычна увесь час у раз’ездах, за мяжой, сустракаецеся з абсалютна рознымі людзьмі, якія выразна пазіцыянуюць сябе як прадстаўнікі той ці іншай нацыі. Ці не “размываюцца” ў гэтым сэнсе беларусы побач з тымі ж расійцамі? На колькі асэнсоўваюць, што абараняюць гонар дзяржавы?
— Асабіста я — патрыёт сваёй радзімы, і гонар за Беларусь, за беларусаў у мяне прысутнічае заўсёды. Калі ты некуды прыяжджаеш, выйграеш паядынак, і гучыць гімн, і ты выходзіш са сцягам — гэта надзвычай моцныя, узнёслыя пачуцці. Акрамя таго, калі на цырымоніі адкрыцця ідзе шмат спартоўцаў, і стаіць каманда Беларусі, іншыя зборныя на яе глядзяць інакш — з асаблівай павагай, як на годных супернікаў.
Зноў жа, у адзінаборствах апошнім часам з’явілася нямала людзей, якія ўласным прыкладам прапагандуюць беларускае: і мову, і гісторыю, і культуру. Гэта ваш трэнер Юрась Булат, калегі Віталь Гуркоў, Дзмітрый Валент ды іншыя. Ваяры найбольш свядомыя?
— Так і ёсць, але гэткім чынам трэба паводзіць сябе ўсім. Тут ужо не павінна быць ніякіх падзелаў — на адзінаборствы ці гульнявыя віды спорту. Ты — беларус, ты — патрыёт. Апрыёры маецца на ўвазе, што ты мусіш любіць сваю радзіму, мусіш размаўляць на роднай мове. А то бывае проста сорамна: я вось размаўляю з Вамі па-беларуску, а ў мяне “выстрэльваюць” польскія словы. Я — з Гродна, як іншыя гарадзенцы, так ці інакш звязаны з Польшчай. Аб’ектыўна склалася, што больш размаўляю на польскай, чым на беларускай. Зразумела, пісьменна па-польску не гавораць, але ўсё роўна такі вось перакос. Гэта я вяду да таго, што трэба ведаць беларускую мову, трэба, каб па-беларуску транслявалі нацыянальныя тэлеканалы, ладзіліся дзяржаўныя імпрэзы. Нават памятаю са свайго дзяцінства, калі хадзіў у садок, родная мова гучала — хай на ўзроўні вітання, вершыкаў, але дзеці яе чулі. Цяпер жа гэтага няма. Увогуле парадокс: у Гродне ёсць школы польскія, а беларускіх няма.
Ваш трэнер Юрась Булат у гэтым сэнсе — сапраўды прыклад для пераймання. Выдатная беларуская мова, годная грамадзянская пазіцыя. Юрась, калі ласка…
— Нават у прэзідэнта не так даўно быў выступ на беларускай мове, падчас якога ён выказаў сваё меркаванне адносна будучыні нашай мовы. Цудоўна, каб вось так адбылося на самай справе, як ён раіў. Увогуле беларусы такія людзі, што чакаюць нейкай рэкамендацыі, прыкладу. І каб быў прыклад кіраўніка краіны, напэўна, хутчэй пачалі б і размаўляць, і аднавілі б нашыя карані, і веданне мовы, і гісторыі. Пакуль, на жаль, усё гэта ў вельмі цяжкім стане. Хочацца плакаць, скажам так. Нават беларускія навіны па тэлебачанні — на расійскай мове, ну дык што гэта такое? Безумоўна, трэба, каб, сярод іншага, нейкая ініцыятыва сыходзіла ад першай асобы дзяржавы, каб ён і прамовы свае рабіў на беларускай мове. Часам так і адбываецца, але, зразумела, хацелася б, каб часцей. Я не ведаю, якім чынам усё гэта зрушыць, але, можа, трэба, каб нашы парламентарыі, якіх мы абіралі і ўпаўнаважылі, над гэтым больш сур’ёзна задумаліся. Але паварочвацца да беларушчыны адназначна трэба…
“Хацелася б зарабляць як прафесіянал, але пакуль не атрымліваецца”
Вернемся да спорту. Дзмітры, якія ў вас стасункі з прадстаўнікамі іншых школаў, клубаў? Гэта канкурэнцыя ці партнэрскія, сяброўскія адносіны?
— Тут трэба разглядаць розныя этапы: калі-некалі гэта сапраўды канкурэнцыя, а ў бальшыні сваёй, здаецца, усё ж сяброўскія адносіны. Напрыклад, ёсць чэмпіянат краіны, дзе ты павінен баксіраваць нават са сваімі сябрамі, змагацца за тое, каб быць лепшым і прадстаўляць нашу дзяржаву на міжнароднай арэне. Тады гэта канкурэнцыя. А калі мы разам выяжджаем на міжнародныя спаборніцтвы — тады гэта каманда сяброў, аднадумцаў. Шчыра кажучы, большая частка нашага жыцця ўсё ж мае на ўвазе сяброўства.
Шмат хто не тое што не любіць, а не разумее кантактныя адзінаборствы. Мала таго, што ты сам некага б’еш, але ж б’юць і цябе. Сінякі, падцёкі, траўмы. Крывавае жыццё ў прынцыпе…
— Ну, гэта наша жыццё, мы яго самі выбралі — цяпер назад ходу няма. З дзяцінства мне гэта падабалася: калі глядзеў фільмы з Ван Дамам, з Брусам Лі. Бадай, ледзь не кожны мой аднагодка хацеў умець біць з развароту нагой, садзіцца на шпагат. Таму пайшоў у спорт, тады яшчэ — на каратэ. Бацька вадзіў мяне ў адно месца, ў другое, у трэцяе, стараўся, але ўсё нешта было не тое. А мой брат Юры ўжо займаўся кікбоксінгам. Неяк трапіў на заняткі, мне гэта спадабалася, і я застаўся ў гэтым відзе адзінаборстваў. То бок, фактычна як пачаў у 11 гадоў, наступныя 15 гадоў — толькі ў спорце, у адзінаборствах. І калі запытваюць, ці не шкадую, адказваю адназначна — не. Другі раз выбраў бы тое ж самае.
У фінансавым сэнсе існуюць куды больш прыбытковыя віды спорту, дзе атлеты атрымліваюць мільённыя ганарары. А што ў тайбоксе, у кікбоксінгу?
— У фінансавым плане хацелася б зарабляць як прафесіянал — сваёй работай, баямі карміць сябе і сваю сям’ю. Тым больш, у мяне ёсць сын, якога трэба паставіць на ногі. Неабходна збіраць на хату, таму што яе няма, на машыну таксама. А гэта цяжка. Таму даводзіцца дзесці хадзіць трэніраваць дзяцей, навучаць жаночыя групы. Нядаўна ў нас у Гродне адчынілася спартовая зала, дзе я таксама працую трэнерам. Ёсць падтрымка з боку дзяржавы: у Міністэрстве спорту я знаходжуся на стаўцы, мне там плацяць заробак. Але, зноў жа, гэтага не хапае.
|
Дзмітрый Варац нарадзіўся ў Гродне 8 снежня 1988 году. Вучыўся на факультэце фізічнага выхавання Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта. Тайскім боксам пачаў займацца з 11 гадоў, гучна заявіў пра сябе ўжо на юніёрскім узроўні. Лепшыя аматарскія вынікі:
Лепшыя прафесійныя вынікі:
|
||