“Мы, братья” – кінапрадукт ідэнтычны натуральнаму
Ад 24 верасня, калі адбылася прэм’ера фільма, хіба толькі апошні гультай не выказаўся пра яго. У чарговы раз хаяць (хваліць?!) фільм не бачу сэнсу. У якасці альтэрнатывы прапаную асацыятыўныя шэрагі, што ўзнікалі ў маім разбэшчаным літаратурай і кіно мозгу ў час прагляду.
На шлях асацыятыўнага мыслення на самым пачатку скіроўваюць гледача самі аўтары. Аказваецца, галоўная гераіня Сара Огдэн насамрэч мае імя Сара Конар, і на ўспамін адразу прыходзіць любімы Тэрмінатар.
Для тых, каму адразу не дайшло, агучваюць яшчэ і знакамітае “I’ll be back”!
Уласна, я проста прымаю прапанову. Паехалі!
Пералік дасягненняў Сары з вуснаў беларускай журналісткі – “дзве Пулітцэраўскія прэміі, дом, магчыма нават з басейнам” – гучаў для мяне ўжо разам з голасам “абакрадзенага Шпака” пра ўсё, “што нажыта непасільным трудом – два магнітофоны, дзве кінакамеры імпартныя, куртка замшавая… дзве штукі” ну і далей па тэксце.
Галоўны і няўлоўны злодзей, пазначаны для тых, хто ў танку, вялізарным пярсцёнкам.
Канечне, гэта нагадала “Брыльянтавую руку”.
А звар’яцейлы БеаАЗ, што пад гэтага самага злодзея дыстанцыйным кіраўніцтвам пачынае кідацца на людзей…
…наводзіць на думку, што крыніцу натхнення аўтары шукалі ў мульціку “Ну, погоди!”.
Толькі мульцік, канечне, не мае крывавых падрабязнасцей, што так старанна паказваюць з экрана ў “Братах”.
Увогуле, наша краіна ў стужцы прадстаўлена дзіўна. Відэашэраг беларускіх рэалій адсылае да ўяўленняў пра “трэці свет”, дзе тэракты з’яўляюцца нармалёвай часткай паўсядзённасці, а стыхійныя дэманстрацыі гэта звыклы спосаб бавіць час ў вялікай колькасці насельніцтва. Ледзь што – яны збіваюцца ў натоўпы, ідуць да адміністрацыі і шпурляюцца куды папала бутэлькамі з кактэйлямі Молатава. Такая, кшталту, нацыянальная забава.
Узмацняе ўражанне “трэцяга свету” і тое, як паказаны ў фільме “найпрыгажэйшыя” беларускія дзяўчаты. У тым, што яны дакладна ведаюць, чым трэба займацца двум дарослым людзям, нават не паспеўшы пазнаёміцца, няма і цені сумневу.
З фільма выцякае таксама, што для беларуса сесці за руль пасля ўжывання алкаголю цалкам нармальна. Вось герой з бацькам прынялі “на грудзь” пару сотак і паехалі ў вёску, панастальгіраваць пра былое.
Прыгожым і чыстым стабільна выглядае хіба толькі аэрапорт. За яго межамі стабільнасць у фільме заканчваецца.
Калі такім чынам хацелі павысіць турыстычны патэнцыял Беларусі і пазнаёміць жыхароў 40 краін свету (што купілі правы на паказ фільма) з нашай краінай, то паслуга аказалася, на маю думку, мядзвежаю.
На развагі пра ўзровень тэхнічнага развіцця краіны наводзяць такія дробязі, як дыскавы тэлефон з вялізарным гербам на корпусе, якім карыстаюцца для сувязі з прэзідэнтам, ці кардонныя тэчкі на завязках, у якіх спецслужбы захоўваюць свае x-files. Робіцца зразумелым, што ні пластыкавыя папкі, ні тым больш камп’ютарныя тэхналогіі захоўвання інфармацыі да Беларусі яшчэ не дайшлі.
На абарону гонару спецслужбаў у гэтай сітуацыі прыдзе хіба Гесэр з “Начнога дазору”, які на скепсіс Гарадзецкага з нагоды такіх самых кардонных тэчак на завязках тлумачыць, што на натуральны матэр’ял вокладак можна накласці абаронныя чары, і такім чынам закрыць інфармацыю ад сканавання Цёмнымі.
Але найбольш павесяліў момант, калі адзін са шматлікіх прысутных у фільме начальнікаў спецслужбаў пры знаёмстве прадставіўся: “Скабичевский”. Ну як тут не ўспомніць Булгакава з яго (таксама на біблейскую тэму) творам “Майстар і Маргарыта”! “Панаев и Скабичевский” – прадстаўляюцца на ўваходзе ў будынак МАССОЛИТу Кароўеў і Бегемот.
Чым скончыўся для МАССОЛИТу візіт служкаў д’ябла, расказваць хіба не трэба. Нагадаю толькі, што Булгакаў не дазваляў сабе выпадковых слоў нават у мімалётных сцэнах, і “Скабичевский” у яго мае глыбокі пласт літаратурных падстаў, пачынаючы ад “Литературных воспоминаний” рэальнага А. М. Скабічэўскага, дзе апісваецца пажар у Маскве, заканчваючы ўзгаданай тут жа “пажарнай эпідэміяй” у Пецярбургу, якую ў свой час не абмінуў увагай нават Дастаеўскі ў (таксама на біблейскую тэму) рамане “Бесы”.
З’яўленне “Скабичевского” ў фільме таксама заканчваецца агнём, але шукаць яшчэ нейкую логіку мне ўжо не хочацца. Пачынае здавацца, што стваральнікі “университетов не кончали” і мараць патрапіць не ў саюз чытачоў, а ў саюз кінадзеячоў.
Калі ж пакінуць злую іронію і дапусціць, што гэта нявінная кінаагаворка, то прыдзецца прызнаць, што “агаворачка” атрымалася якраз “па Фрэйду”.
У якасці рэзюмэ паспрабую адказаць на пытанне: ці варта схадзіць паглядзець фільм?
Канечне, варта! Трэба дапамагчы адбіць выдаткі! Прагаласаваць, так бы мовіць, за развіццё айчыннай кінаіндустрыі рублём. Уласна, не заўсёды ў вас нават будуць і пытаць на тое згоду. Школьнікаў і студэнтаў, напрыклад, на гэты шэдэўр “водяць” масава, у абавязковым парадку.
Тым, хто калісьці прачытаў хаця б палову школьнай праграмы па літаратуры і пасля час ад часу глядзеў кіно, таксама будзе чым заняцца ў час сеансу – пошук сэнсу ў фільме не мае канца.
Гэтай катэгорыі гледачоў хочацца параіць глядзець фільм без гуку. У такім выпадку хаця б ясна, на што выдаткаваны грошы падаткаплацельшчыкаў. Тыя грошы пралятаюць міма здзіўленай публікі ў выглядзе перакуленых аўтамабілей, ззяюць спецэфектамі, усміхаюцца нам тварамі кіназорак.
Окей! Толькі не ўключайце гук. Часам, як кажуць, лепш жаваць, чым гаварыць.
Самі прадстаўнікі творчай групы, што даехалі да Гродна на сустрэчу з гледачамі, настойліва называлі фільм “кінапрадуктам”, дадаючы час ад часу эпітэты кшталту “якасны”, “моцны” ці “высокамастацкі”. Узгадваецца жарт, што раней песні пісалі на вершы, а зараз пішуць на словы. Ну так – напісаць прыстойны верш, як і зняць мастацкі фільм, цяжэй, чым зарыфмаваць “розы-мімозы” ці змантаваць відэашэраг па прынцыпу “ляці, скачы, страляй, кахай”.
Шчырае азначэнне атрыманага выніку нагадвае назвы таннай ежы, кшталту “сырнага прадукту”, што складае пэўную альтэрнатыву сапраўднаму сыру. “Сырны прадукт са смакавымі дадаткамі і араматызатарамі, ідэнтычнымі натуральным” – пазначана на цэтліках такіх тавараў.
Кінапрадукт таксама, хоць і выглядае фармальна да мастацкага фільма подобным, да мастацтва кіно, падобна, ніякіх адносінаў не мае.