Гісторыя фабрыкі пачалася ў маі 1957 года. Пра фабрыку цацак тады не думалі, але выдзелілі ўчастак пры Лідскай шашы пад выставу дасягненняў гаспадаркі Гродзенскай вобласці. Тады было модна рабіць такія пастаянныя выставы, дзе дэманстравалася прадукцыя сельскай гаспадаркі і прамысловасці, выступалі калектывы ды можна было закупіцца недарагаім харчаваннем і прамысловымі таварамі.
Да 1950-х гг. такая абласная выстаўка функцыянавала на Калгаснай плошчы – цяпер гэта плошча Савецкіх Пагранічнікаў. Але яе зачынілі ў сувязі з пашырэннем завода аўтазапчастак і перанеслі на Лідскую шашу. Там і сёння бачныя прыгожая ўрачыстая брама і глыбей былы галоўны павільён выстаўкі.
У 1958 г. новы комплекс выстаўкі на вуліцы Авангарднай (Белуша) прыняў наведвальнікаў. Але ўжо ў верасні 1959 г. абласныя ўлады выставачныя плошчы ліквідавалі (мода ўжо праходзіла) і прынялі рашэнне адчыніць на іх базе фабрыку цацак, галантэрэі, а таксама “прафілакторый па абслугоўванні легкавых машын асабістага карыстання”.
Эмблема фабрыкі – заяц на ровары
Фабрыка ўвайшла ў таямнічае Міністэрства мясцовай прамысловасці БССР і з 1963 г. на ёй пачаўся выпуск драўляных і набіўных цацак. А з 1964 г. з канвеера фабрыкі пачалі сыходзіць металічныя грузавікі і іншая тэхніка.
Мінскі самазвал з Гродна
У 1965 г. фабрыка выпускала 29 відаў прадукцыі. Апрача металічных бензавозаў, пажарных лесвіц ды грузавікоў на фабрыцы выпускаліся драўляныя гоначныя машыны і шмятлікія звяркі, сшытыя з плюша. Апошнія, дарэчы, доўга яшчэ стаялі ў сервантах гродзенцаў і не адно пакаленне малых трымала іх у сваіх руках ды зубах.
…
Паколькі ў Гродне ў тыя часы існаваў велазавод, то і яму дапамагала фабрыка сваёй прадукцыяй – выпускаючы розныя скураныя аксесуары да веласіпедаў – найперш сумкі для ключоў.
Грузавік сярэдзіны 1960-х гг. На беларускім аўкцыёне такі можа каштаваць больш за мільён рублёў
У 1980-х гг. фабрыку пераіменавалі ў металапрацоўчы завод. Назва ДІФА захавалася, хаця прадпрыемства паступова адыходзіла ад цацак, перапрафілёўваючыся на аўтамабільныя дэталі. Апошнім “брэндавым” цацачным прадуктам фабрыкі сталі пластыкавыя грузавікі ды іншыя машыны, якія пачалі выпускацца ў другой палове 1990-х гг. Іх добра памятаюць гродзенцы, якія былі дзецьмі гадоў дваццаць таму.
Цацкі з ДІФЫ, выпушчаныя ў 1990-х гг
У 2002 г. ДІФА стала сумесным беларуска-расійскім акцыянерным таварыствам. Сёння фабрыка выпускае шырокую лінейку рознага аўтамабільнага абсталявання – галоўным чынам фільтраў, і дае работу некалькім сотням гродзенцаў. А старыя зайцы ды гоначныя машыны знаходзяцца ў прыватных калекцыях або ляжаць у каробках са старымі цацкамі. Чакаюць, пакуль іх адшукае які малы чалавек.
